Το άγνωστο διπλωματικό σκάκι με το Πολισάριο στη Δυτ. Σαχάρα και η Ελλάδα

Νομίζω ότι δεν υπάρχει πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα συγκρούσεων στην Μεσόγειο από την διαμάχη για τη Δυτική Σαχάρα… Ναι καλά διαβάσατε… για μια περιοχή εκτός Μεσογείου γεωγραφικά, που η επίλυση του προβλήματος της όμως φέρνει σε αντιπαράθεση τις Μεσογειακές χώρες… και όχι μόνο.

Ιστορικό

Ήταν το 1973 όταν το Πολισάριο (Απελευθερωτικό Λαϊκό Μέτωπο για την Σαγκουΐα Ελ Χάμρα και το Ρίο ντελ Όρο- aka Δυτική Σαχάρα), με την στήριξη της Λιβύης (λιγότερο) και της Αλγερίας (πλήρως) δημιουργήθηκε και έδωσε πολιτική και στρατιωτική υπόσταση στην διεκδίκηση, από τους αυτόχθονες Βεδουΐνους της Σαχάρας, της ανεξαρτησίας τους.

Η Δυτική Σαχάρα γνώρισε μάχες εναντίον κατ αρχήν των Ισπανών κατακτητών και των Tropas Nomadas (στρατιωτικό σώμα του Ισπανικού Στρατού αποτελούμενο από Βεδουΐνους) για μια περιοχή που εκτείνεται στο Δυτικό μέρος της Σαχάρας μεταξύ Μαρόκου και Μαυριτανίας.

Οι Ισπανοί με τη σταδιακή αυτομόληση των Tropas Nomadas προς το Πολισάριο αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν και να υποχωρήσουν αναγνωρίζοντας και το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των κατοίκων της Σαχάρας.

Παράλληλα όμως το Μαρόκο και η Μαυριτανία βρήκαν την ευκαιρία να εισβάλλουν στην περιοχή και πατώντας σε ερμηνείες (ανάλογες της Τουρκίας στην Κύπρο) να κατακτήσουν και να μοιράσουν αρχικά την Σαγκουΐα Ελ Χάμρα και το Ρίο ντελ Όρο μεταξύ τους.

Το Πολισάριο διεξήγαγε τότε έναν διμέτωπο αγώνα που ανάγκασε την Μαυριτανία μεν να αποχωρήσει και το Μαρόκο να παραχωρήσει τις εκτάσεις άνευ οικονομικής σημασίας στο Πολισάριο και τις οικονομικά σημαντικές να τις περικλείσει πίσω από ένα Τείχος Άμμου, όπως αποκαλείται, υποστηριζόμενο από σημαντικές στρατιωτικές δυνάμεις.

Αυτό ατόνησε και τις εχθροπραξίες που με την μεσολάβηση αρκετών κρατών στον ΟΗΕ (κάποιων εκ των οποίων είχαν ήδη αναγνωρίσει και την Σαχαριανή Αραβική Δημοκρατία) πίεσαν για μια συμφωνία εκεχειρίας το 1991.

Κρίσιμο σημείο της εκεχειρίας ήταν η διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την αυτοδιάθεση του λαού της Σαχάρας, που όμως εδώ και 25 χρόνια δεν έγινε ποτέ!

Το Πολισάριο ως ένα γνήσιο πολιτικό κίνημα που αποκήρυξε από την αρχή οποιαδήποτε τρομοκρατική ενέργεια διακηρύσσοντας ότι διεξάγει έναν κανονικό πόλεμο μεταξύ στρατών (ως κράτος) χωρίς αντίποινα εναντίον αμάχων, προσπάθησε μετά το 1991 να επιτύχει την διεξαγωγή επίσημου δημοψηφίσματος με αναγνώριση από τον ΟΗΕ (που έχει ειδική επιτροπή για το θέμα γνωστή ως MINUSRO) και να μην προχωρήσει σε μονομερείς ενέργειες.

Το Μαρόκο αντίθετα πρότεινε από το 1997 εναλλακτικά μια εκτεταμένη αυτονομία της περιοχής της Δυτικής Σαχάρας αλλά αρνήθηκε την διεξαγωγή δημοψηφίσματος με θέμα την αυτοδιάθεση.

Η στασιμότητα του θέματος στους διπλωματικούς διαδρόμους μοιάζει όμως να αναζωπυρώνεται, ειδικά μετά τον θάνατο του επί 40 χρόνια ηγέτη του Πολισάριο Μοχάμεντ Αμπντελαζίζ (31 Μαΐου του 2016) σε νοσοκομείο στην Αλγερία.

Οι διπλωματικές εξελίξεις σήμερα

Μέσα στον πόλεμο προπαγάνδας που έχει εξαπολύσει το Μαρόκο ώστε να αναγνωριστεί η κυριαρχία του στην Σαχάρα και να γίνει αποδεκτό το σχέδιο του για ευρύτατη αυτονομία της περιοχής αλλά όχι ανεξαρτησία, το Πολισάριο με μόνο ουσιαστικό σύμμαχο την Αλγερία πέτυχε 2 απροσδόκητα αποτελέσματα:

1) Το 2014 η Ισπανική Λίγκα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο όνομα του πολίτη Λουίς Μανουέλ φέρνουν στο ανώτατο δικαστήριο της Ισπανίας κατηγορία εναντίον της κυβέρνησης του Μαρόκου (σήμερα ισλαμιστές και με σχέσεις με την Μουσουλμανική Αδελφότητα) για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Το περιστατικό που κατήγγειλαν ήταν η βίαη εκκένωση στρατοπέδου προσφύγων από την Σαχάρα στην πόλη Ελ- Ααϊουν που οδήγησε και στον θάνατο του Λουΐς Μανουέλ (Ισπανού πολίτη) από τις δυνάμεις ασφάλειας.

Το Ισπανικό Ανώτατο Δικαστήριο στην απόφαση του ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕ την ΕΥΘΥΝΗ της Ισπανίας στην βάση της συμφωνίας αποχώρησης της στα 70’ς να διευκολύνει την ΑΥΤΟΔΙΑΘΕΣΗ των κατοίκων της Δυτικής Σαχάρας!

2) Το Πολισάριο προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εναντίον της εμπορικής συμφωνίας ΕΕ- Μαρόκου ώστε να εμποδίσει την εφαρμογή της στην περιοχές που διοικεί και άρα επιδιώκοντας την αναγνώρισή του ως κυρίαρχου κράτους.

Το Ευρωπαϊκό δικαστήριο ΔΕΧΘΗΚΕ την ΝΟΜΙΜΗ εκπροσώπηση των κατοίκων της Δ Σαχάρας από το ΠΟΛΙΣΑΡΙΟ! Και ακύρωσε την συμφωνία ΕΕ- Μαρόκου ως προς το μέρος που αφορά την περιοχή της!

Κι όμως αυτά τα 2 θετικά αποτελέσματα για το Πολισάριο ακυρώνονται από τις διπλωματικές επιτυχίες του Μαρόκου να πείσει χώρες που είχαν αναγνωρίσει ως κράτος την Δ Σαχάρα να αποσύρουν την αναγνώριση τους; Ποιες; Μαυρίκιος, Σουρινάμ, Παραγουάη και πριν μερικές μέρες η Τζαμάϊκα! Χμ…

Το Μαρόκο όμως δεν σταμάτησε εκεί.

Στις 28 Αυγούστου έστειλε ένοπλο σώμα “με πολιτικά” όπως λέει έκθεση του ΟΗΕ, στην ουδέτερη ζώνη μεταξύ Μαρόκου, Πολισάριο και Μαυριτανίας για να πολέμήσει “το λαθρεμπόριο και τα ναρκωτικά”.

Μετά από 2 βδομάδες άρχιζε να κατασκευάζει δρόμο (!!) για να μπορέσει να “αντιμετωπίσει πιο αποτελεσματικά” την παράνομη διακίνηση ναρκωτικών..(χα χα χα).

Το Πολισάριο αντέδρασε με παράσταση στο Συμβούλιο Ασφαλείας και εκεί ο πρέσβης του Μαρόκου καταδίκασε την Αλγερία ως “κατασκευαστή, υποκινητή, χρηματοδότη” του “ψευτο- κράτους” της Δυτικής Σαχάρας.

Το Πολισάριο εδώ και μια βδομάδα προειδοποιεί για έναρξη πολεμικών επιχειρήσεων και πάλι και κατηγορεί την Γαλλία για την αμέριστη στήριξη στο Μαρόκο στο Συμβούλιο Ασφαλείας εναντίον των κατοίκων της Δυτ Σαχάρας. Ξαφνικά δε η Δανία (ναι καλά διαβάσατε…) κατήγγειλε τις κινήσεις του Μαρόκου και ζητά ψυχραιμία και εφαρμογή της συμφωνίας του 1991!

Και τι μας αφορά;

Γιατί η Ελλάδα να ασχοληθεί με μια περιοχή τόσο μακριά και τόσο αδιάφορη για τον μέσο Έλληνα που αγωνιά για την σύνταξη του; Σωστό… και λάθος… Γιατί Μεσογειακή πολιτική μόνο με δεξιώσεις δεν γίνεται. Θα πει κάποιος: “μα η ΕΕ έχει πολιτική για το θέμα..και ο ΟΗΕ”. Λάθος… έχει μια προσωρινή πολιτική θέση με κράτη μέλη και στην ΕΕ και στον ΟΗΕ να έχουν πάρει θέση υπέρ του ενός ή του άλλου. Επίσης οι ΗΠΑ αν και γενικά ουδέτερες στην διαμάχη, θεωρώντας την περιοχή της Σαχάρας δευτερεύουσα, μέσω της Χίλαρι το 2012 είχαν αποκλείσει ΚΑΘΕ ΑΛΛΗ ΛΥΣΗ ΠΛΗΝ της προτεινόμενης από το ΜΑΡΟΚΟ! Προσέξτε.. της Χίλαρι… Προσέξτε.. το 2012..

Πάλι με ερωτήματα θα κλείσω:

1) Γιατί οι ΗΠΑ είναι αρνητικές σε ένα κίνημα που είναι το μοναδικό ΑΝΕΥ Ισλαμισμού στην Β Αφρική και που ποτέ δεν εμπλέχτηκε στο γνωστό κύκλωμα τρομοκρατών;

2) Τι ακριβώς διακυβεύεται στην σύγκρουση Ισπανίας, Γαλλίας και πως τα ανώτατα δικαστήρια σε Ισπανία και ΕΕ στηρίζουν (πρωτοφανώς με σωστή νομική επιχειρηματολογία) την αυτοδιάθεση των Σαχαριανών;

3) Η Ελλάδα με παραδοσιακά καλές σχέσεις και με το Μαρόκο (αν και το επίσημο site του ΥΠΕΞ λέει “έχουμε καλές σχέσεις γιατί δεν έχουμε κανένα διμερές θέμα”..(!!) και με το Πολισάριο (εποχές ΠΑΚ και Παπανδρέου λόγω των στενών σχέσεων με την Αλγερία που μας εξασφάλισαν πρόσβαση σε συμβάσεις φυσικού αερίου μετά), αρνείται να ασχοληθεί σήμερα;

Περήφανη εξωτερική πολιτική στην Μεσόγειο με τους Δανούς να παίζουν ρόλο; Το βρίσκετε λογικό;

*Στη φωτογραφία, διαδηλώσεις στην μαροκο-κρατούμενη Σμάρα της Δ. Σαχάρας από Σαχαριανούς.