Μίχαλος: Τι πρέπει να γίνει για να υπεραποδώσουν τα κονδύλια του ΕΣΠΑ

Τις προτάσεις του επιμελητηριακού κόσμου προκειμένου να αξιοποιηθούν στο έπακρο τα κονδύλια του ΕΣΠΑ ανέλυσε ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ κ. Κωνσταντίνος Μίχαλος μιλώντας το απόγευμα της Δευτέρας στην γενική συνέλευση του επιμελητηρίου, παρουσία του αρμόδιου αναπληρωτή υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης κ. Αλέξη Χαρίτση.

Αναλυτικότερα ο κ. Μίχαλος τόνισε:

Το νέο ΕΣΠΑ μπορεί και πρέπει να είναι η κινητήριος δύναμη, όχι μόνο για την ανάκαμψη αλλά – κυρίως – για τον παραγωγικό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας. Για την επανεκκίνησή της, πάνω σε σταθερότερες και υγιείς βάσεις.

Χρειαζόμαστε ένα νέο, βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης, το οποίο θα στηρίζεται στην παραγωγή περισσότερων και πιο ανταγωνιστικών προϊόντων και υπηρεσιών. Στην προσέλκυση νέων επενδύσεων και στην αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας.

Οι πόροι του ΕΣΠΑ δεν επαρκούν προφανώς για να καλύψουν το σύνολο των χρηματοδοτικών αναγκών αυτής της προσπάθειας. Είναι γνωστό ότι για να επιστρέψει η οικονομία στα προ κρίσης επίπεδα, θα απαιτηθούν στα επόμενα χρόνια επενδύσεις συνολικού ύψους άνω των 100 δισ. ευρώ.

Όμως τα κονδύλια, μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύτης για την προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων, με έμφαση σε στρατηγικά επιλεγμένους τομείς και κλάδους.

Το μείζον ζητούμενο επομένως είναι το εξής: πόσους ιδιωτικούς πόρους μπορεί να κινητοποιήσει κάθε ευρώ που διατίθεται μέσω του ΕΣΠΑ, ώστε να φθάσουμε όσο το δυνατόν πιο κοντά στο συνολικό ποσό που απαιτείται για την ανάκαμψη της οικονομίας.

Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος πρέπει να πληρούνται δύο βασικές προϋποθέσεις.

– Στρατηγική στόχευση και αποτελεσματική υλοποίηση, χωρίς τα λάθη και τις αστοχίες που χαρακτήρισαν τις προηγούμενες προγραμματικές περιόδους.

– Και – βεβαίως – απαιτείται ένα βιώσιμο επιχειρηματικό περιβάλλον, στο οποίο μπορεί να ανθίσει η ιδιωτική πρωτοβουλία.

Ως προς το σχεδιασμό και την υλοποίηση των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ, τα λάθη που πρέπει να αποφύγουμε είναι γνωστά.

Μετά από τρεις δεκαετίες αξιοποίησης κοινοτικών πόρων, είμαστε σε θέση να τα αναγνωρίσουμε.

o προγράμματα επιδοτήσεων, τα οποία λειτούργησαν ως μηχανισμοί ρευστότητας, χωρίς να υπηρετούν κάποιο συγκεκριμένο στρατηγικό στόχο.

o προγράμματα κατάρτισης, τα οποία – σε πολλές περιπτώσεις – απλώς πρόσφεραν ένα πρόσκαιρο εισόδημα σε ανέργους. Χωρίς σχέδιο για την προώθηση και την ένταξή τους στην αγορά εργασίας.

o δομές – κοινωνικές ή για τη στήριξη της επιχειρηματικότητας – τις οποίες κανείς δεν φρόντισε να καταστήσει βιώσιμες στη συνέχεια. Με αποτέλεσμα σήμερα να φυτοζωούν.

o χιλιάδες διάσπαρτα έργα υποδομής μικρής κλίμακας, τα οποία δεν εντάχθηκαν ποτέ σε έναν συνολικό σχεδιασμό. Με αποτέλεσμα σήμερα να συζητάμε ακόμα για την ολοκλήρωση του εθνικού οδικού δικτύου και τη διασύνδεση λιμένων, με σιδηροδρομικούς και οδικούς άξονες.

o γραφειοκρατία, πολυπλοκότητα, σύγχυση ως προς τις αρμοδιότητες, έλλειψη τεχνογνωσίας.

Οι αδυναμίες αυτές δεν πρέπει να χαρακτηρίσουν την τρέχουσα προγραμματική περίοδο. Χρειάζεται ευελιξία, ταχύτητα, γνώση και τεκμηριωμένη επάρκεια των φορέων που αναλαμβάνουν την υλοποίηση δράσεων.

Τα προγράμματα για την επιχειρηματικότητα που έχουν προκηρυχθεί μέσω του ΕΣΠΑ 2014 – 2020 κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση από πλευράς στόχευσης. Αποσκοπούν στην ενίσχυση της εξωστρέφειας, της νεοφυούς επιχειρηματικότητας και του τουρισμού, αλλά και στην αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας.

Ο ρυθμός απορρόφησης των πόρων κινείται εντός των στόχων που έχουν τεθεί, παρά τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες. Όμως, το ζητούμενο – όπως ανέφερα και στην αρχή – δεν είναι απλώς η απορρόφηση πόρων, αλλά η στρατηγική τους αξιοποίηση, ώστε να παράγουν το μέγιστο δυνατό αναπτυξιακό αποτέλεσμα.

Η διοχέτευση πόρων σε μια αγορά η οποία ασφυκτιά, είναι ένα σημαντικό ζητούμενο. Σε όλους τους κλάδους υπάρχει αυτή τη στιγμή ανάγκη για οξυγόνο. Ωστόσο η έμφαση θα πρέπει να δοθεί σε κλάδους και δραστηριότητες, που παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες δυνατότητες και προοπτικές. Σε δραστηριότητες που μπορούν να συμβάλουν στην παραγωγή προστιθέμενης αξίας για την ελληνική οικονομία.

Η μικρομεσαία και η καινοτόμος επιχειρηματικότητα πρέπει να βρεθεί στο επίκεντρο της εθνικής προσπάθειας για οικονομική ανάκαμψη και έξοδο από την κρίση. Και στο πλαίσιο αυτό, τα προγράμματα του ΕΣΠΑ αποτελούν τον κυριότερο μοχλό ενδυνάμωσης και στήριξης.

Όμως, για να αξιοποιηθεί το ΕΣΠΑ χρειάζεται να διασφαλιστούν κατάλληλες συνθήκες στο ευρύτερο επιχειρηματικό περιβάλλον.

o Χρειάζεται να ενισχυθεί το αίσθημα της οικονομικής σταθερότητας στη χώρα, ώστε να αποκατασταθεί η επενδυτική και η καταθετική εμπιστοσύνη. Για το λόγο αυτό, επισημαίνουμε για μια ακόμη φορά την ανάγκη να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατόν η δεύτερη αξιολόγηση του προγράμματος.

o Η λήξη της εκκρεμότητας – η οποία θα συνοδευτεί και από την ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ – θα δημιουργήσει καλύτερες προϋποθέσεις για την ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ.

o Στην ίδια κατεύθυνση θα συμβάλει και η εφαρμογή του σχεδίου για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ώστε να εξυγιανθούν τα χαρτοφυλάκια των τραπεζών και να απελευθερωθούν πόροι για τη χρηματοδότηση νέων, βιώσιμων επιχειρηματικών σχεδίων.

o Βασική προϋπόθεση, την οποία δεν θα πάψουμε ως επιχειρηματική κοινότητα να επισημαίνουμε και να διεκδικούμε, είναι η βελτίωση του φορολογικού περιβάλλοντος. Δεν μπορούμε να ελπίζουμε στην κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων – ούτε βεβαίως στην προσέλκυση ξένων επενδυτών – όταν η φορολογία στη χώρα είναι όχι απλώς μη ανταγωνιστική, αλλά ουσιαστικά μη βιώσιμη.

o Χρειάζεται τέλος να συνδυαστούν οι δράσεις του ΕΣΠΑ με επιτάχυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, καθώς και με ένα στρατηγικό σχέδιο δράσης στον τομέα των αποκρατικοποιήσεων. Χρειαζόμαστε μεγάλα επενδυτικά σχέδια, τα οποία θα στηρίζονται στη σύμπραξη του δημοσίου με ιδιώτες επενδυτές. Και θα έχουν στόχο την αποτελεσματική αξιοποίηση συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας σε κλάδους όπως οι μεταφορές, η ενέργεια, ο τουρισμός κ.ά.

Ως ΕΒΕΑ θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε κάθε προσπάθεια για την αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων του ΕΣΠΑ 2014 – 2020. Τόσο ως αξιόπιστος και έμπειρος φορέας υλοποίησης δράσεων, όσο και με την παροχή συστηματικής ενημέρωσης και συμβουλευτικής υποστήριξης στις επιχειρήσεις – μέλη μας.

Ως θεσμοθετημένοι σύμβουλοι της Πολιτείας, είμαστε, επίσης, πρόθυμοι να συμβάλουμε και στο επίπεδο του σχεδιασμού και της υλοποίησης των προγραμμάτων. Με τεκμηριωμένες προτάσεις βελτίωσης, οι οποίες αξιοποιούν τη συσσωρευμένη εμπειρία και γνώση των Επιμελητηρίων στα θέματα λειτουργίας της αγοράς».