«Ιθάκη» – Τσίπρας για «κουπόνια» Βαρουφάκη: «Δεν ήξερα αν έπρεπε να κλάψω ή να γελάσω» – Για Λαφαζάνη: «Aντιλαμβανόταν έστω και στοιχειωδώς την πραγματικότητα;»

Με μια σειρά αποκαλύψεων που ρίχνουν φως στο θρίλερ του πρώτου εξαμήνου του 2015, ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας παραθέτει και σχολιάζει στην αυτοβιογραφική του «Ιθάκη» τα εναλλακτικά οικονομικά σχέδια που συζητούνταν στους κόλπους της κυβέρνησης σε περίπτωση οριστικού «ναυαγίου» της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές.

Το βιβλίο, που κυκλοφόρησε τη Δευτέρα 24/11 από τις εκδόσεις Gutenberg, κάνει ειδική μνεία στα περιβόητα IOU του τότε υπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη, καθώς και στις προτάσεις άλλων υπουργών, όπως του Παναγιώτη Λαφαζάνη, για άμεση μετάβαση σε εθνικό νόμισμα και κατάληψη της Τράπεζας της Ελλάδος.

Το «σχέδιο Β» του Βαρουφάκη: Μονομερές κούρεμα και IOU

Ο Αλέξης Τσίπρας αφιερώνει εκτενή χώρο στο σχέδιο που πρότεινε ο Γιάνης Βαρουφάκης, περιγράφοντάς το ως μια σειρά κινήσεων με στόχο την μονομερή αντιμετώπιση του χρέους και της ρευστότητας.

Σύμφωνα με τον πρώην πρωθυπουργό, το πλάνο Βαρουφάκη περιελάμβανε:

Πρώτο Βήμα: Αίτημα για κούρεμα του ελληνικού χρέους που διακρατούσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).

Δεύτερο Βήμα (εφόσον η ΕΚΤ αρνιόταν): Μονομερής ανταλλαγή των ομολόγων της ΕΚΤ με νέα ομόλογα μηδενικού επιτοκίου και αόριστης λήξης (τα λεγόμενα perpetual bonds), μια κίνηση που ισοδυναμούσε με «μονομερές κούρεμα».

Τρίτο Βήμα: Έκδοση των λεγόμενων IOU (I Owe You), δηλαδή παράλληλου νομίσματος, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το έλλειμμα ρευστότητας.

Ο Τσίπρας δηλώνει ευθέως την έκπληξή του για την προσέγγιση αυτή, ειδικά για το σκέλος των IOU, τα οποία ήταν ουσιαστικά κουπόνια ή ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής για τη διανομή μισθών και συντάξεων.

Ο ίδιος εκτιμά ότι η κυκλοφορία αυτού του παράλληλου νομίσματος, που «πριν ακόμη εκδοθεί θα είχε υποτιμηθεί δραματικά έναντι του ευρώ», θα οδηγούσε αναπόφευκτα σε φυγή κεφαλαίων και σε μια de facto έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη.

«Οταν το άκουσα, δεν ήξερα αν έπρεπε να κλάψω ή να γελάσω», γράφει ο Τσίπρας, εκφράζοντας την αντίδρασή του στον Βαρουφάκη:

«Καλά, είσαι με τα καλά σου; Πώς θα δίνουμε κουπόνια αντί για συντάξεις;

»Δεν θα σταθούμε ούτε μια μέρα. Ποιος συνταξιούχος θα δεχθεί να πάρει κουπόνια αντί για συντάξεις;».

Η πρόταση Λαφαζάνη: «Κατάσταση πολέμου» και έλεγχος της ΤτΕ

Σε άλλο σημείο του βιβλίου, ο Τσίπρας μεταφέρει τις δραματικές στιγμές στο κυβερνητικό συμβούλιο, όταν ανακοίνωσε την πρόθεση για Δημοψήφισμα στις 5 Ιουλίου 2015.

Ο τότε υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης και Ενέργειας, Παναγιώτης Λαφαζάνης, υποστήριξε ότι η κατάσταση ήταν πλέον «κατάσταση πολέμου» και πρότεινε άμεση προετοιμασία για τη μετάβαση σε εθνικό νόμισμα «από Δευτέρα κιόλας».

Η πιο ακραία πρότασή του ήταν να αναλάβει η κυβέρνηση άμεσα τον έλεγχο της Τραπέζης της Ελλάδος.

Όταν ο Τσίπρας ζήτησε διευκρινίσεις για την πρακτική εφαρμογή, ο Λαφαζάνης απάντησε:

«Τώρα τα λέω πρόχειρα, θέλει μια προετοιμασία, ούτε ήξερα ότι θα γίνει αυτή η πρόταση».

Ο πρώην πρωθυπουργός σχολιάζει με αιχμηρό τρόπο τη στάση του:

«Για μερικούς συντρόφους μου είχα πάντα την απορία αν αντιλαμβάνονταν έστω και στοιχειωδώς την πραγματικότητα. Ο Λαφαζάνης ήταν ένας από αυτούς», αφηγείται.