Οικ. Πατριάρχης: «Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι η δημιουργία ενός “ομοιώματος” του ανθρώπινου νου, αποκομμένου από τη συνείδηση»

Στην Κωνσταντινούπολη, στις 29-30 Ιουλίου 2025, πραγματοποιήθηκε η Διαθρησκειακή Συνάντηση του Παγκόσμιου Συμβουλίου «Θρησκείες για την Ειρήνη», με τη συμμετοχή περισσότερων από 60 θρησκευτικών ηγετών από όλο τον κόσμο, όπως αναφέρει δημοσίευμα του Ειδησεογραφικού Πρακτορείου Ανατολού, που αναπαράχθηκε από τον τουρκικό Τύπο.

Την έναρξη των εργασιών κήρυξε ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, στέλνοντας ένα ισχυρό μήνυμα για την ειρήνη και την ενότητα.

Η συνάντηση είχε ως στόχο την προώθηση της ειρήνης και της εκεχειρίας σε περιοχές συγκρούσεων, τη συζήτηση παγκόσμιων ζητημάτων, όπως η οικονομική κρίση, και τις προκλήσεις που θέτει η τεχνητή νοημοσύνη.

Στην Κωνσταντινούπολη, στις 29-30 Ιουλίου 2025, πραγματοποιήθηκε η Διαθρησκειακή Συνάντηση του Παγκόσμιου Συμβουλίου «Θρησκείες για την Ειρήνη», με τη συμμετοχή περισσότερων από 60 θρησκευτικών ηγετών από όλο τον κόσμο.

«Δεν καλούμαστε, επομένως, να συνθέσουμε μια νέα παγκόσμια θρησκεία συναίνεσης. Καλούμαστε, ο καθένας από την άποψη της πίστης του, να συγκροτήσουμε μια παγκόσμια συμμαχία συνείδησης, μια προφητική μαρτυρία που θα κρατήσει ανοιχτό τον ορίζοντα της υπέρβασης σε ένα κόσμο που απειλείται με ασφυξία μέσα στα όρια του υλικού»

Τα δημοσιεύματα του τουρκικού Τύπου επικεντρώθηκαν στην ομιλία του Πατριάρχη, με χαρακτηριστικούς τίτλους όπως:

«Χαμπερλέρ»: «Έκκληση για Ειρήνη και Ενότητα από τον Ρωμιό Πατριάρχη του Φαναρίου Βαρθολομαίο»

«Χαμπερπόρτ»: «Μήνυμα Ειρήνης από τον Ρωμιό Πατριάρχη του Φαναρίου Βαρθολομαίο: «Η ενότητα επιτυγχάνεται με την κοινή αγάπη για την ανθρωπότητα»

«Σοντακίκα»: «Βαρθολομαίος: Η ενότητα οικοδομείται με κοινή αγάπη προς την ανθρωπότητα»

«Ακσιγιόν»: «Ρωμιός Πατριάρχης του Φαναρίου: «Η ενότητα εδράζεται στην αγάπη που όλοι μοιραζόμαστε για την ανθρωπότητα»

Ομογενειακή «Απογευματινή»: «Σε παγκόσμια συμμαχία συνείδησης κάλεσε ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος»

Στην ομιλία του, με τίτλο «Αντιθέσεις και προαπαιτούμενα του Διαθρησκειακού Διαλόγου», ο Οικουμενικός Πατριάρχης υπογράμμισε τη σημασία του διαθρησκειακού διαλόγου σε μια εποχή κυριαρχίας της οικονομίας και της τεχνολογίας.

«Η συνάντηση των διαφορετικών θρησκευτικών παραδόσεων, καθεμία από τις οποίες φέρει μια μοναδική εμπειρία του Ιερού, γίνεται η απαραίτητη προϋπόθεση για την αντιπαράθεση με μια παγκοσμιοποιημένη έλλειψη νοήματος, για την επαναδιατύπωση ενός λόγου που τολμά να μιλήσει για την αγάπη, τη συμπόνια, το έλεος, τη συγχώρεση και την αυτοθυσία, όχι ως αφηρημένες ηθικές αξίες, αλλά ως ενεργά στοιχεία μιας πληρέστερης πραγματικότητας», τόνισε, μιλώντας στα Αγγλικά.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης άσκησε κριτική στον υλισμό, επισημαίνοντας ότι η απομάκρυνση από το ιερό διαρρηγνύει τους κοινωνικούς δεσμούς, οδηγώντας σε απομονωμένα και ανταγωνιστικά άτομα.

Παράλληλα, προειδοποίησε για την Τεχνητή Νοημοσύνη, χαρακτηρίζοντάς την ως «ομοίωμα» του ανθρώπινου νου, αποκομμένου από τη συνείδηση, το σώμα και την ψυχή.

Υπογράμμισε ότι «οι θρησκευτικές κοινότητες δεν μπορούν να αντιμετωπίζουν τις εξελίξεις με αμυντισμό ή άρνηση, αλλά οφείλουν να προτείνουν θετικές προοπτικές για την κοινωνία αντί να αρκούνται σε καταγγελίες των κινδύνων.

»Η ενότητα διαμορφώνεται μέσα από την κοινή αντίσταση στις δυνάμεις που επιχειρούν να εξαφανίσουν το ανθρώπινο πρόσωπο.

»Η ενότητά μας θεμελιώνεται στην κοινή μας αγάπη για την ανθρωπότητα και στην αναφορά μας στο μυστήριο του Θεού. Αυτή είναι η μόνη ειρήνη που μπορεί πραγματικά να εφαρμοστεί».

Αναφερόμενος στη χριστιανική μαρτυρία, ο Πατριάρχης τόνισε ότι προσφέρει μια προοπτική υπηρεσίας και όχι κυριαρχίας, βασισμένη στην εικόνα του Θεού ως κοινωνία Προσώπων και αιώνια σχέση αγάπης.

«H χριστιανική μαρτυρία προσφέρει σε αυτόν τον διάλογο μια προοπτική που δεν επιδιώκει να κυριαρχήσει, αλλά να υπηρετήσει: την εικόνα του Θεού ως κοινωνία Προσώπων, ως αιώνια σχέση αγάπης.

»Η ειρήνη, υπό αυτό το πρίσμα, δεν είναι μια στατική κατάσταση ισορροπίας, αλλά μια δυναμική, εσχατολογική πραγματικότητα – η προσδοκία μιας τελικής συμφιλίωσης των πάντων εν Χριστώ.

»Η κοινή δράση των θρησκειών, επομένως, αντλεί το βαθύτερο νόημά της όχι από μια υπάρχουσα συμφωνία, αλλά από μια κοινή ελπίδα για ένα μελλοντικό κόσμο δικαιοσύνης και αγάπης.

»Δεν καλούμαστε, επομένως, να συνθέσουμε μια νέα παγκόσμια θρησκεία συναίνεσης.

»Καλούμαστε, ο καθένας από την άποψη της πίστης του, να συγκροτήσουμε μια παγκόσμια συμμαχία συνείδησης, μια προφητική μαρτυρία που θα κρατήσει ανοιχτό τον ορίζοντα της υπέρβασης σε ένα κόσμο που απειλείται με ασφυξία μέσα στα όρια του υλικού.

»Η ενότητά μας δεν βασίζεται σε αυτό που πιστεύουμε από κοινού, αλλά στην κοινή μας αγάπη για την ανθρωπότητα και στην κοινή μας αναφορά στο μυστήριο του ενός Θεού. Αυτή είναι η μόνη βιώσιμη ειρήνη».

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ: Keynote Address by His All-Holiness Ecumenical Patriarch Bartholomew at the Meeting of the World Council of Religions for Peace (Istanbul, July 29, 2025)