Κάμαλα Χάρις κατά Έλον Μασκ: Μια προειδοποίηση από τη δεκαετία του ’30 για τον σύγχρονο αυταρχισμό και την Τεχνητή Νοημοσύνη

Στη Χρυσή Ακτή της Αυστραλίας, μπροστά σε ένα κοινό 4.500 επαγγελματιών του real estate, η πρώην Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Κάμαλα Χάρις, εμφανίστηκε με το γνώριμο μειδίαμα της αυτοπεποίθησης, έτοιμη να αγγίξει ευαίσθητες χορδές της παγκόσμιας πολιτικής επικαιρότητας – χωρίς ποτέ να ονομάσει άμεσα τους πρωταγωνιστές της.

Χωρίς να αναφέρει ρητά τον Έλον Μασκ, τον Ντόναλντ Τραμπ ή τον Τζ. Ντ. Βανς, η Χάρις εξαπέλυσε αιχμηρές βολές εναντίον της κουλτούρας ισχύος που βασίζεται στην καταστολή και την υποτίμηση της ενσυναίσθησης.

«Υπάρχει μια λανθασμένη αντίληψη ότι η δύναμη ενός ηγέτη μετριέται από το ποιον κατατροπώνει», είπε χαρακτηριστικά, αναφερόμενη σε δηλώσεις που συνδέονται με τον επικεφαλής της Tesla και του «X» (πρώην Twitter).

Ο Μασκ, σε πρόσφατη συζήτησή του με τον Τζο Ρόγκαν, χαρακτήρισε την ενσυναίσθηση ως «θεμελιώδη αδυναμία του δυτικού πολιτισμού», αφήνοντας να εννοηθεί ότι πρόκειται για ένα «μικρόβιο» που καθιστά τις κοινωνίες ευάλωτες στη χειραγώγηση.

Η Χάρις, από την πλευρά της, υπερασπίστηκε την ανθρώπινη ευαισθησία ως θεμέλιο πολιτικής ηθικής:

«Η φροντίδα για τους άλλους, η περιέργεια και η ανησυχία είναι στοιχεία δύναμης – όχι αδυναμίας», υπογράμμισε με έμφαση.

Το φάντασμα της δεκαετίας του ’30

Σε μια από τις πιο φορτισμένες στιγμές της ομιλίας της, η Χάρις έκανε μια ιστορική αναγωγή:

«Είναι κρίσιμο να θυμόμαστε τη δεκαετία του 1930».

Αναφορά με διττή σημασία – τόσο στη Μεγάλη Ύφεση όσο και στην άνοδο του φασισμού και του ολοκληρωτισμού στην Ευρώπη.

Η παρατήρησή της δεν ήταν απλώς ιστορική υπενθύμιση, αλλά προειδοποίηση: η αποδόμηση των δημοκρατικών αξιών, η πόλωση, η απαξίωση των ευάλωτων ομάδων και η τεχνολογική αποξένωση είναι προεικονίσεις κοινωνικής αποσύνθεσης.

Η ανησυχία της εστιάζει και στη γεωπολιτική αστάθεια της εποχής μας:

«Η ιστορία μάς έχει διδάξει την αξία της εμπιστοσύνης, της εντιμότητας και των διεθνών συμμαχιών», είπε. «Η λήθη είναι ο πιο ύπουλος εχθρός της δημοκρατίας».

Προσωπικά μαθήματα, συλλογικά διδάγματα

Συζητώντας στο πάνελ με τον επιχειρηματία John McGrath -ο οποίος την παρουσίασε ως «μία από τις πλέον επιδραστικές γυναίκες της εποχής μας»- η Χάρις δεν δίστασε να μιλήσει και για τις προσωπικές της μάχες.

«Δεν ακούω το “όχι”. Το τρώω για πρωινό», είπε σκωπτικά, αναφερόμενη στις συνεχείς απορρίψεις που δέχτηκε στη διάρκεια της καριέρας της.

Ανακαλώντας στιγμές από τη θητεία της ως Γενική Εισαγγελέας της Καλιφόρνια, περιέγραψε διαπραγματεύσεις με τραπεζίτες-γίγαντες όπως ο Τζέιμι Ντάιμον της JP Morgan Chase.

Ήταν μία από τις ελάχιστες φορές που η προσωπική της αφήγηση συνέδεσε την μικροκλίμακα της εμπειρίας με τη μακροκλίμακα της πολιτικής ευθύνης.

Το δίκοπο μαχαίρι της Τεχνητής Νοημοσύνης

Σημαντικό μέρος της παρέμβασής της αφιερώθηκε στην Τεχνητή Νοημοσύνη, έναν τομέα που αντιμετωπίζει η κοινωνία με σκεπτικισμό και φόβο -όχι αδικαιολόγητα, όπως άφησε να εννοηθεί.

«Οι άνθρωποι ανησυχούν γιατί η ΤΝ απειλεί θέσεις εργασίας, αλλά και γιατί μπορεί να διασπείρει παραπληροφόρηση», είπε.

«Η καινοτομία είναι κάτι που πρέπει να γιορτάζουμε, αλλά χρειάζεται επαγρύπνηση. Οφείλουμε να προστατεύουμε τους ευάλωτους».

Είναι χαρακτηριστικό ότι αυτή η στάση συγκρούεται με τη ρητορική πολλών τεχνολογικών δισεκατομμυριούχων -με προεξάρχοντα τον Μασκ- οι οποίοι, ενώ προειδοποιούν για υπαρξιακούς κινδύνους από την ΤΝ, την προωθούν ταυτόχρονα ως εργαλείο ελέγχου, παρακολούθησης και «καθαρής» λογικής, απογυμνωμένης από ηθικά διλήμματα.

Η Κάμαλα Χάρις, άνεργη προς το παρόν όπως η ίδια αυτοσαρκαστικά δήλωσε, δεν φαίνεται καθόλου πρόθυμη να αποσυρθεί.

Αντίθετα, δομεί τη δημόσια εικόνα της με λόγο που συνδυάζει προσωπική ανθεκτικότητα, ιστορική συνείδηση και πολιτική αποφασιστικότητα.

Και αν το φάντασμα της δεκαετίας του ’30 την στοιχειώνει, ίσως είναι γιατί διαισθάνεται πως η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται — αλλά εάν ξεχαστεί, συχνά εκδικείται.