Αξιοποιώντας την Τεχνητή Νοημοσύνη για την ειρήνη: Η πρωτοβουλία της Ελλάδας στον ΟΗΕ

Η Ελλάδα, μαζί με τη Γαλλία και τη Δημοκρατία της Κορέας, διοργάνωσε μια άτυπη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, γνωστή ως «φόρμουλα Άρια», με τίτλο «αξιοποιώντας την ασφαλή, χωρίς αποκλεισμούς και αξιόπιστη Τεχνητή Νοημοσύνη για τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας», έχοντας ως συνδιοργανωτές την Αρμενία, την Ιταλία και την Ολλανδία.

Στόχος της συνάντησης ήταν να διερευνηθούν τα πρακτικά μέτρα που μπορούν να υιοθετήσουν ο ΟΗΕ και το Συμβούλιο Ασφαλείας για την υπεύθυνη αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) με σκοπό την προάσπιση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας.

Κύριοι ομιλητές ήταν ο Γιάννης Μαστρογεωργίου, Ειδικός Γραμματέας Στρατηγικής Προοπτικής της Ελληνικής Κυβέρνησης, η Γιασμίν Αφινά, ερευνήτρια AI στο UNIDIR, και η Σαρλότ Σκάνταν, Σύμβουλος Πληροφοριακής Ακεραιότητας στο Τμήμα Παγκόσμιας Επικοινωνίας του ΟΗΕ.

Η συζήτηση επικεντρώθηκε σε υφιστάμενες πρωτοβουλίες, προκλήσεις και ευκαιρίες που σχετίζονται με την Τεχνητή Νοημοσύνη, ιδιαίτερα στο πλαίσιο αποστολών διατήρησης της ειρήνης.

Ανάμεσα στα πρακτικά μέτρα που εξετάστηκαν ήταν οι ρυθμιστικές παρεμβάσεις, η αποτροπή της διάδοσης, η πρόληψη της κακόβουλης στρατιωτικής χρήσης, καθώς και η ενίσχυση του κράτους δικαίου και της κοινωνικής συνοχής.

Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας, πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης, τόνισε τη σημασία της συνεργασίας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που φέρνει η Τεχνητή Νοημοσύνη.

Χαρακτήρισε την AI ως «την πιο αξιοσημείωτη τεχνολογική καινοτομία της εποχής μας» και υπογράμμισε τη δέσμευση της Ελλάδας σε μια «ανθρωποκεντρική ατζέντα για την Τεχνητή Νοημοσύνη», που βασίζεται στη διαφάνεια, την ηθική χρήση και τη λογοδοσία, με στόχο την ενίσχυση της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοκρατικών αρχών.

Αναφέρθηκε στη σύνδεση της Τεχνητής Νοημοσύνης με τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια, παραθέτοντας πολλές διεθνείς πρωτοβουλίες, και σημείωσε ότι ο Έλληνας Πρωθυπουργός υπέγραψε τη «Διακήρυξη των Παρισίων για τη Διατήρηση του Ανθρώπινου Ελέγχου στα Οπλικά Συστήματα με Τεχνητή Νοημοσύνη», δεσμευόμενος για υπεύθυνη χρήση της στο στρατιωτικό πεδίο, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

Η Ελλάδα ετοιμάζει εθνική συνεισφορά για την έκθεση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ σχετικά με την Τεχνητή Νοημοσύνη και τη διεθνή ασφάλεια, ενώ διοργανώνει τον Μάιο το «Διεθνές Συνέδριο Διαχείρισης Κρίσεων», με θέμα την Τεχνητή Νοημοσύνη στον στρατιωτικό τομέα.

Ο κ. Σέκερης προέτρεψε το Συμβούλιο Ασφαλείας να μην παραβλέψει τη «διεθνή συναίνεση» για την ανάγκη ρύθμισης της Τεχνητής Νοημοσύνης και πρότεινε να ενσωματωθεί η «υπεύθυνη χρήση εφαρμογών Τεχνητής Νοημοσύνης» στις εντολές των ειρηνευτικών αποστολών, με σκοπό την προστασία των αποστολών και των αμάχων, καθώς και την αντιμετώπιση «κακόβουλων κυβερνοεπιθέσεων, ρητορικής μίσους και παραπληροφόρησης».

Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στην ανάγκη τήρησης του «Χάρτη του ΟΗΕ και του Διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου και του Δικαίου των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων».

Η Ελλάδα υποστήριξε την έκκληση του Γενικού Γραμματέα για «απαγόρευση των φονικών αυτόνομων όπλων» και τη θέσπιση περιορισμών έως το 2026, δηλώνοντας την ετοιμότητά της να συμμετάσχει στις σχετικές συζητήσεις ως «εκλεγμένο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας».

Ο κ. Σέκερης ζήτησε «ενότητα, διορατικότητα και όραμα» από το Συμβούλιο Ασφαλείας, ώστε να συνεισφέρει «στις παγκόσμιες προσπάθειες για την αξιοποίηση ασφαλούς και αξιόπιστης Τεχνητής Νοημοσύνης για τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας».

Ο Γιάννης Μαστρογεωργίου, Ειδικός Γραμματέας Στρατηγικής Προοπτικής της Ελληνικής Κυβέρνησης και συντονιστής της Συμβουλευτικής Επιτροπής Υψηλού Επιπέδου για την Τεχνητή Νοημοσύνη, δήλωσε στη συνεδρίαση ότι η Ελλάδα δίνει έμφαση στη διαμόρφωση ενός «παγκόσμιου πλαισίου για την ασφαλή, αξιόπιστη και χωρίς αποκλεισμούς τεχνητή νοημοσύνη (AI)».

Η χώρα, όπως τόνισε, στηρίζει ενεργά τον ρόλο του ΟΗΕ ως καταλύτη για τη δημιουργία κοινών ηθικών και ρυθμιστικών προτύπων, ώστε η τεχνητή νοημοσύνη να λειτουργεί υπέρ της ανθρωπότητας και όχι εις βάρος της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας.

Η εθνική στρατηγική της Ελλάδας για την Τεχνητή Νοημοσύνη, όπως περιγράφεται στον «Οδικό Χάρτη για τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό», προωθεί μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση, με έμφαση στη διαφάνεια, τη δημοκρατία και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Κύπρος: Διεθνείς κανόνες για την ασφαλή Τεχνητή Νοημοσύνη

Η Κύπρος, μέσω της Αναπληρώτριας Μόνιμης Αντιπροσώπου Γαβριέλλας Μιχαηλίδου, δήλωσε στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ότι προτίθεται να αξιοποιήσει την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) για το δημόσιο καλό, την οικονομική ανάπτυξη και την καινοτομία, διατηρώντας την ανάπτυξή της ηθική και διαφανή, σύμφωνα με ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα.

Υπογράμμισε την ανάγκη για άμεση θέσπιση διεθνών κανόνων και αρχών για την AI και τα αυτόνομα οπλικά συστήματα, ώστε να διασφαλιστεί η διαχείριση συγκρούσεων και η διεθνής ασφάλεια.

Η διαφάνεια θεωρείται κρίσιμη για την αποτροπή κακής χρήσης που απειλεί τη σταθερότητα, τη δημοκρατία και τις ευάλωτες ομάδες.

Η Κύπρος τόνισε τη σημασία της διαδικασίας REAIM για ηθικά πρότυπα που μειώνουν κινδύνους από κυβερνοπόλεμο και στρατιωτική AI, ενώ υποστήριξε τον ρόλο του ΟΗΕ στην πρόληψη κακόβουλων ενεργειών, όπως αυτόνομα όπλα και παραπληροφόρηση.

Σε περιβαλλοντικό επίπεδο, προωθεί λύσεις AI για βιωσιμότητα, υποστηρίζοντας τον «Συνασπισμό για Βιώσιμη Τεχνητή Νοημοσύνη».

Τέλος, ζήτησε συνεργασία μεταξύ ΟΗΕ, κυβερνήσεων και κοινωνίας για την ακεραιότητα της πληροφορίας και την καταπολέμηση εξτρεμισμού, ενισχύοντας την ειρήνη και το διεθνές δίκαιο, με έμφαση σε μια συντονισμένη, χωρίς αποκλεισμούς προσέγγιση για την ειρηνική αξιοποίηση της AI.