Οι Πεσμεργκά δημιουργούν ένοπλο σώμα Σαμπάκων στο βόρειο Ιράκ

Η περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν, στο βόρειο Ιράκ, άρχισε τη στρατιωτική εκπαίδευση μιας μονάδας Κούρδων Σαμπάκων, ώστε οι Σαμπάκοι να είναι ικανοί να προστατεύουν μόνοι τους τα χωριά και τις πόλεις τους στο βόρειο Ιράκ. Η μονάδα των Σαμπάκων θα τελεί υπό τη διοίκηση των Πεσμεργκά.

Η εκπαίδευση αυτής της νέας δύναμης αναμένεται να ξεκινήσει την 1η Φεβρουαρίου στη στραττιωτική βάση Σοράν στην κουρδική πρωτεύουσα Ερμπίλ.

Η συνολική δύναμη αυτής της μονάδας θα αποτελείται από 650 άνδρες, οι οποίοι θα είναι κουρδόφωνοι Σαμπάκοι.

Ποιοι είναι και τι είναι οι Σαμπάκοι

Οι Σαμπάκοι είναι μια εθνοθρησκευτική ομάδα που κατοικεί στο βόρειο Ιράκ, στην περιφέρεια της Νινευή. Μιλάνε τα σαμπάκι (Shabaki), μια βορειοδυτική ιρανική γλώσσα.

Επειδή ακριβώς η γλώσσα τους είναι Άρια (ιρανική) θεωρούνται (και) Κούρδοι, δίχως αυτό να σημαίνει ότι όλοι οι Σαμπάκοι έχουν κουρδική συνείδηση. Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι Σαμπάκοι είτε θεωρούν τους εαυτούς τους Κούρδους, είτε σκέτο Σαμπάκους, σε καμία περίπτωση δεν θεωρούν ότι είναι Άραβες.

Το 70% των Σαμπάκων είναι φαινομενικά σιίτες και οι υπόλοιποι είναι σουνίτες ή γιαρσάνι. Επίσης, υποστηρίζεται ότι είναι απόγονοι των Κιζιλμπάσηδων (Κιζιλμπάσηδες = Κοκκινόκεφαλοι), επειδή φόραγαν κόκκινο σαρίκι. Κιζιλμπάσηδες έχουμε και στη Θράκη, μεταξύ των Ελλήνων (μουσουλμάνων) Πομάκων.

Οι Κιζιλμπάσηδες προέρχονται από τους Ερυθίνους, αρχαία φυλή της Μικράς Ασίας που έγιναν αιρετικοί (Γνωστικοί) μετά τον εκχριστιανισμό τους με την επωνυμία Παυλικιανοί και πολλοί απ’ αυτούς μεταφέρθηκαν κατά καιρούς από τους Βυζαντινούς στο χώρο της Θράκης.

Οι Κιζιλμπάσηδες είναι “αιρετικοί” μουσουλμάνοι, στην πραγματικότητα αποτελούν μυστική εταιρεία -κάτι σαν τον τεκτονισμό- δεν συχνάζουν στο τζαμί, αλλά σε δικό τους ναό που λέγεται τεκές. Είναι ειρηνικοί, φιλάνθρωποι και ανεκτικοί.

Ο Κουρτίδης αναφέρει ότι ο θρησκευτικός τους αρχηγός λέγεται Σέχης, αυτός δε του χωριού Ρούσσα του Δερείου κατά τον Κουρτίδη “είναι λόγιος και ανεπτυγμένος, περιορίζει όμως την ιδιαιτέραν διδασκαλίαν του εις πολύ περιωρισμένον αριθμόν Μουσουλμάνων και Χριστιανών εις ένα είδος μυστικής διδασκαλίας συμβολικού βαθμού (Disciplina Arcana), αναγωμένης εις δόγματα δημιουργίας του κόσμου και του ανθρώπου ανάλογα προς τα Καβείρια και Διονύσια Μυστήρια. Πανάρχαιος κισσός συμβολίζει εν τη αυλή του Τεκέ τα δόγματα ταύτα”.

Ο Τεκές της Ρούσσας όπως διαπιστώνει ο καθηγητής κ. Ευστ. Ζεγκίκης στο βιβλίο του “Ο Μπεκτασισμός στη Δυτική Θράκη” είναι Τεκές Μπεκτασήδων που ιδρύθηκε το 1402. Είναι συγκεκριμένα ο Τεκές του Κιζήλ Ντελή.

Οι Κιζιλμπάσηδες λοιπόν των ορεινών χωριών της Ροδόπης πιθανόν να είναι απόγονοι Μπεκτασήδων ενός μοναχικού, μυστηριακού μουσουλμανικού τάγματος που ιδρύθηκε στην Κεντρική Μικρά Ασία τον 13ο αιώνα και το οποίο είχε περιλάβει στις τάξεις του και πολλούς αιρετικούς χριστιανούς Νεστοριανούς και Παυλικιανούς.

Άλλωστε και η λατρεία των Μπεκτασήδων είχε πάρει πολλά χριστιανικά στοιχεία όπως: “η χρήση του κρασιού στις μυστηριακές τελετές… καθιέρωση της λατρείας των δώδεκα ιμάμηδων… καθιέρωση της Τριάδας Αλλάχ – Μωάμεθ – Αλή…”.

Στο βόρειο Ιράκ οι Κιζιλμπάσηδες Σαμπάκοι θεωρούνται απόγονοι αυτού του εσωτερικού σιιτικού τάγματος, το οποίο έχει επιρροές και θρησκευτικές δοξασίες από τα αρχαία διονυσιακά μυστήρια, τον Πλατωνισμό και τον Γνωστικισμό. Σχετίζονται με το μουσουλμανικό πλατωνικό τάγμα των Σούφι (Σοφών) και τους Μπεκτατσήδες. Λέγεται ότι είναι οι απόγονοι των μελών εκείνης της μυστικής μεσαιωνικής εταιρείας του Σεΐχη Χαϊντάρ (Shaykh Haydar) που τους μετέτρεψε σε ένοπλο στρατιωτικό τάγμα.

Ο Όστιν Χένρι Λάγιαρντ (Austin Henry Layard) θεωρεί τους Σαμπάκους απόγονους Κούρδων της Περσίας και επίσης θεωρεί ότι συνδέονται με την ηλιολατρική θρησκεία Ali Ilahis, κατάλοιπο του αρχαίου Ζωροαστρισμού.

Ο πληθυσμός των Σαμπάκων σήμερα στο βόρειο Ιράκ υπολογίζεται μεταξύ 130.000 – 500.000 ανθρώπων. Όπως και οι Κούρδοι Γιαζίντι αποτελούν μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα κοινότητα που μέσα από τις δοξασίες και τα μυστήρια της διασώζει τα αρχαία Ηλιακά μυστήρια της Μεσοποτομίας, καλυμμένα υπό το προσωπείο του Ισλάμ.