Ο Τραμπ θέλει να μετονομάσει τον Περσικό Κόλπο σε Αραβικό Κόλπο

Ο Ντόναλντ Τραμπ, γνωστός για την τάση του να προχωρά σε συμβολικές μετονομασίες, φαίνεται να ετοιμάζεται για ακόμη μία αλλαγή ονόματος, αυτή τη φορά με γεωπολιτικές προεκτάσεις.

Σύμφωνα με πληροφορίες του Associated Press (AP), ο Πρόεδρος των ΗΠΑ αναμένεται να ανακοινώσει κατά τη διάρκεια του επικείμενου ταξιδιού του στη Σαουδική Αραβία, την επόμενη εβδομάδα, ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αναφέρονται πλέον στον Περσικό Κόλπο ως «Αραβικό Κόλπο» ή «Κόλπο της Αραβίας».

Η κίνηση αυτή έρχεται μετά την προηγούμενη απόφασή του να μετονομάσει τον Κόλπο του Μεξικού σε «Κόλπο της Αμερικής», μια ενέργεια που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις και νομικές διαμάχες, συμπεριλαμβανομένης της αγωγής του AP κατά της κυβέρνησής του.

Ιστορικό και Γεωπολιτικό Πλαίσιο

Ο Περσικός Κόλπος, που ονομάστηκε έτσι από τον 5ο αιώνα π.Χ. από τον Πέρση βασιλιά Δαρείο, αποτελεί ιστορικά σημαντικό υδάτινο σώμα, το οποίο χωρίζει τη νοτιοδυτική ακτή του Ιράν από την Αραβική Χερσόνησο.

Το όνομα «Περσικός Κόλπος» είναι διεθνώς αναγνωρισμένο, χρησιμοποιείται από τον ΟΗΕ και αποτελεί τον επίσημο όρο στις περισσότερες δυτικές χώρες.

Ωστόσο, από τη δεκαετία του 1950, ορισμένα αραβικά κράτη, στο πλαίσιο ενός παναραβικού κινήματος, προωθούν τους όρους «Αραβικός Κόλπος» ή «Κόλπος της Αραβίας» για να ενισχύσουν την περιφερειακή τους επιρροή έναντι του Ιράν.

Η απόφαση του Τραμπ φαίνεται να ευθυγραμμίζεται με τις πιέσεις των αραβικών εθνών, ιδιαίτερα της Σαουδικής Αραβίας, του Κατάρ και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, τα οποία θα επισκεφθεί κατά την περιοδεία του.

Το ταξίδι αυτό, το πρώτο του στο εξωτερικό από την ανάληψη των καθηκόντων του στις 20 Ιανουαρίου 2025, έχει ως στόχο την ενίσχυση των σχέσεων με τις χώρες του Κόλπου, την προσέλκυση επενδύσεων στις ΗΠΑ και την υποστήριξή τους σε περιφερειακά ζητήματα, όπως η επίλυση της σύγκρουσης Ισραήλ-Χαμάς στη Γάζα και ο περιορισμός του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.

Αντιδράσεις και Προηγούμενα

Η μετονομασία του Περσικού Κόλπου αποτελεί εξαιρετικά ευαίσθητο ζήτημα για το Ιράν, το οποίο θεωρεί το όνομα μέρος της ιστορικής και πολιτιστικής του κληρονομιάς.

Το 2017, κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ, η χρήση του όρου «Αραβικός Κόλπος» από τον ίδιο είχε προκαλέσει έντονες αντιδράσεις.

Ο τότε πρόεδρος του Ιράν, Χασάν Ρουχανί, είχε δηλώσει ότι ο Τραμπ «χρειάζεται να μελετήσει γεωγραφία», ενώ ο υπουργός Εξωτερικών Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ είχε κατηγορήσει τον Τραμπ ότι «πουλά τη γεωγραφία στον υψηλότερο πλειοδότη».

Το 2025, ο σημερινός Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Αμπάς Αραγκτσί, καταδίκασε την πρόθεση μετονομασίας, δηλώνοντας ότι οι προσπάθειες αλλαγής του ιστορικά καθιερωμένου ονόματος του Περσικού Κόλπου αποτελούν «εχθρική πράξη προς το Ιράν και τον λαό του» και ότι τα ονόματα των υδάτινων σωμάτων της Μέσης Ανατολής αντικατοπτρίζουν «κοινό σεβασμό για την κληρονομιά της ανθρωπότητας».

Η διεθνής κοινότητα, μέσω οργανισμών όπως ο Διεθνής Υδρογραφικός Οργανισμός (IHO), στον οποίο συμμετέχουν οι ΗΠΑ, συνεχίζει να χρησιμοποιεί τον όρο «Περσικός Κόλπος».

Παρά την απόφαση του Τραμπ να αλλάξει την ονομασία για επίσημους σκοπούς των ΗΠΑ, δεν μπορεί να επιβάλει τη χρήση της σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς διάφορες χώρες χρησιμοποιούν διαφορετικά ονόματα για το ίδιο υδάτινο σώμα στα δικά τους έγγραφα.

Τεχνολογία και Χαρτογράφηση

Η ονομασία του Περσικού Κόλπου έχει προκαλέσει διαμάχες και στον ψηφιακό κόσμο.

Το 2012, το Ιράν απείλησε με μήνυση την Google, όταν η εταιρεία επέλεξε να μην εμφανίζει την ονομασία του Κόλπου σε ορισμένους χάρτες της.

Σήμερα, η Google Maps στις ΗΠΑ εμφανίζει το όνομα ως «Persian Gulf (Arabian Gulf)», ενώ η Apple Maps χρησιμοποιεί αποκλειστικά τον όρο «Persian Gulf».

Κίνητρα και Επιπτώσεις

Η απόφαση του Τραμπ φαίνεται να συνδέεται με την επιθυμία του να ενισχύσει τις σχέσεις με τις χώρες του Κόλπου, στις οποίες διατηρεί σημαντικούς επιχειρηματικούς δεσμούς μέσω των προσωπικών του επιχειρήσεων, τις οποίες δεν έχει αποποιηθεί κατά τη διάρκεια της προεδρίας του.

Επιπλέον, η κίνηση αυτή εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική του Τραμπ να προωθεί μετονομασίες, όπως φαίνεται από την προηγούμενη απόφασή του να μετονομάσει τον Κόλπο του Μεξικού, καθώς και από τις προσπάθειές του να μετονομάσει βουνά και στρατιωτικές βάσεις εντός των ΗΠΑ.

Ωστόσο, η απόφαση αυτή ενδέχεται να επιδεινώσει τις εντάσεις με το Ιράν, το οποίο αντιμετωπίζει την ονομασία ως ζήτημα εθνικής ταυτότητας.

Επιπλέον, η κίνηση μπορεί να περιπλέξει τις διπλωματικές προσπάθειες των ΗΠΑ για την αντιμετώπιση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν και την επίλυση περιφερειακών συγκρούσεων.

Daily Mail: Η ανακοίνωση του Τραμπ χαρακτηρίζεται ως μέρος μιας «σειράς μετονομασιών» που ξεκίνησε με τον Κόλπο του Μεξικού. Επισημαίνεται ότι ο αμερικανικός στρατός χρησιμοποιεί ήδη τον όρο «Αραβικός Κόλπος» σε δηλώσεις και εικόνες του, κάτι που υποδηλώνει ότι η απόφαση του Τραμπ μπορεί να αποτελεί τυπική επιβεβαίωση μιας υπάρχουσας πρακτικής.

Vanity Fair (2017): Η χρήση του όρου «Αραβικός Κόλπος» από τον Τραμπ το 2017 είχε χαρακτηριστεί ως «ρητορική βόμβα» για τους Ιρανούς, υπογραμμίζοντας την ευαισθησία του ζητήματος.

The Economic Times: Η απόφαση συνδέεται με την ευρύτερη γεωπολιτική στρατηγική του Τραμπ να ευθυγραμμιστεί με τα αραβικά κράτη του Κόλπου, εν μέσω περιφερειακών εντάσεων.

Κίνηση με βαθιές γεωπολιτικές, ιστορικές και πολιτιστικές διαστάσεις

Η επικείμενη ανακοίνωση του Τραμπ για τη μετονομασία του Περσικού Κόλπου αποτελεί μια κίνηση με βαθιές γεωπολιτικές, ιστορικές και πολιτιστικές διαστάσεις.

Ενώ μπορεί να ενισχύσει τις σχέσεις του με τις χώρες του Κόλπου, κινδυνεύει να προκαλέσει την οργή του Ιράν και να περιπλέξει τις διεθνείς διπλωματικές προσπάθειες.

Η απόφαση αυτή αντικατοπτρίζει την τάση του Τραμπ να χρησιμοποιεί συμβολικές χειρονομίες για να προωθήσει την ατζέντα του, αλλά η επιτυχία της θα εξαρτηθεί από την ικανότητά του να διαχειριστεί τις αναπόφευκτες αντιδράσεις.