Η Χαμάς απελευθέρωσε τον όμηρο Εντάν Αλεξάντερ – Οργή στο Ισραήλ για το Κατάρ

Ο Εντάν Αλεξάντερ, 21 ετών, Αμερικανοϊσραηλινός όμηρος, απελευθερώθηκε από τη Χαμάς στις 12 Μαΐου 2025, μετά από 584 ημέρες αιχμαλωσίας στη Λωρίδα της Γάζας.

Η απαγωγή του έγινε στις 7 Οκτωβρίου 2023, κατά τη διάρκεια της αιματηρής επίθεσης της Χαμάς στο Ισραήλ, ενώ υπηρετούσε στον ισραηλινό στρατό. Η απελευθέρωσή του αποτελεί την πρώτη απελευθέρωση άνδρα στρατιώτη από την έναρξη της σύγκρουσης.

Ανακοίνωση και Διαδικασία: Η ένοπλη πτέρυγα της Χαμάς, οι Ταξιαρχίες Εζεντίν αλ-Κάσαμ, ανακοίνωσαν την απόφαση απελευθέρωσης του Αλεξάντερ μέσω του εκπροσώπου τους, Αμπού Ομπέιντα, στο Telegram.

Ο Αλεξάντερ παραδόθηκε στον Ερυθρό Σταυρό στη Χαν Γιουνίς, ο οποίος τον μετέφερε εκτός Γάζας και τον παρέδωσε στις ισραηλινές Αρχές.

Δεν πραγματοποιήθηκε δημόσια τελετή, σε αντίθεση με προηγούμενες περιπτώσεις.

Διαπραγματεύσεις: Η απελευθέρωση προέκυψε έπειτα από έντονες διπλωματικές συνομιλίες μεταξύ της Χαμάς, των ΗΠΑ, της Αιγύπτου και του Κατάρ.

Η Χαμάς ζήτησε προσωρινή αναστολή των ισραηλινών στρατιωτικών επιχειρήσεων για τη δημιουργία ασφαλούς διαδρόμου, ενώ το Ισραήλ συμφώνησε μόνο σε αυτόν τον διάδρομο, χωρίς δέσμευση για κατάπαυση του πυρός.

Χειρονομία Καλής Θέλησης: Η Χαμάς παρουσίασε την απελευθέρωση ως χειρονομία καλής θέλησης προς τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ενόψει της περιοδείας του στη Μέση Ανατολή (Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ, Κατάρ, 13-16 Μαΐου 2025). Ο Τραμπ χαρακτήρισε την είδηση «μνημειώδη».

Συνθήκες κράτησης

Αν και λεπτομερείς πληροφορίες για τις συνθήκες κράτησης του Αλεξάντερ είναι περιορισμένες, ισραηλινά Μέσα αναφέρουν ότι οι όμηροι της Χαμάς γενικά υφίσταντο σκληρές συνθήκες, όπως περιορισμένη πρόσβαση σε τροφή και νερό, ψυχολογική πίεση και συχνές μετακινήσεις μεταξύ κρησφύγετων, κυρίως σε υπόγεια τούνελ.

Μαρτυρίες από άλλους απελευθερωμένους ομήρους υποδεικνύουν ότι ο Αλεξάντερ υπέστη σκληρότερη μεταχείριση λόγω της στρατιωτικής του ιδιότητας και της διπλής υπηκοότητάς του, με πιθανές ανακρίσεις και κακοποίηση.

Παρά τις δυσκολίες, ο Αλεξάντερ διατήρησε το ηθικό του, ενθαρρύνοντας άλλους ομήρους.

Αντιδράσεις

Ισραήλ: Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε ότι η στρατιωτική πίεση ανάγκασε τη Χαμάς να προχωρήσει στην απελευθέρωση, αλλά τόνισε ότι οι επιχειρήσεις στη Γάζα θα συνεχιστούν.

Το γραφείο του ανακοίνωσε την αποστολή αντιπροσωπείας στη Ντόχα στις 13 Μαΐου για περαιτέρω διαπραγματεύσεις.

Οικογένεια και Κοινότητα: Η οικογένεια του Αλεξάντερ εξέφρασε ευγνωμοσύνη προς τον Τραμπ και τον απεσταλμένο του, Στιβ Γουίτκοφ, ελπίζοντας ότι η απελευθέρωση θα οδηγήσει σε συμφωνία για τους υπόλοιπους 58 ομήρους (εκ των οποίων 34 θεωρούνται νεκροί).

Συγκεντρώσεις πραγματοποιήθηκαν στο Τελ Αβίβ και στο Τεναφλάι του Νιου Τζέρσεϊ, γενέτειρα του Αλεξάντερ, με πλήθη να πανηγυρίζουν.

Διεθνής Κοινότητα: Το Κατάρ και η Αίγυπτος χαρακτήρισαν την απελευθέρωση ενθαρρυντικό βήμα για την επανέναρξη συνομιλιών κατάπαυσης του πυρός.

Η Χαμάς δήλωσε έτοιμη για διαπραγματεύσεις για συνολική συμφωνία, περιλαμβανομένης ανταλλαγής ομήρων με Παλαιστίνιους κρατούμενους και ανοικοδόμησης της Γάζας.

Μετά την απελευθέρωσή του, ο Αλεξάντερ μεταφέρθηκε σε ισραηλινό νοσοκομείο για ιατρικές εξετάσεις και ψυχολογική υποστήριξη.

Φωτογραφία που κυκλοφόρησε δείχνει τον Αλεξάντερ να χαμογελά, αν και εμφανώς καταβεβλημένος.

Οι όμηροι που απελευθερώνονται συνήθως αντιμετωπίζουν προβλήματα υποσιτισμού, μυϊκής ατροφίας και μετατραυματικού στρες, απαιτώντας μακροχρόνια αποκατάσταση.

Αμφιλεγόμενη μεταφορά στο Κατάρ

Ισραηλινά Μέσα αναφέρουν φημολογία ότι ο Αλεξάντερ ενδέχεται να μεταφερθεί στο Κατάρ για να συναντήσει τον Τραμπ, στο πλαίσιο της περιοδείας του.

Η κίνηση αυτή έχει προκαλέσει αντιδράσεις στο Ισραήλ, με επικρίσεις ότι παραβλέπει την ανάγκη για άμεση ιατρική φροντίδα και ότι εξυπηρετεί τη διεθνή εικόνα του Κατάρ, το οποίο κατηγορείται για διττό ρόλο λόγω των δεσμών του με τη Χαμάς.

Η απελευθέρωση του Αλεξάντερ θεωρείται τακτικό βήμα που μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για ευρύτερες διαπραγματεύσεις, αν και η άρνηση του Ισραήλ για κατάπαυση του πυρός και η συνεχιζόμενη στρατιωτική πίεση περιπλέκουν τις προοπτικές.

Η Χαμάς διατηρεί τον έλεγχο περιοχών στη Γάζα, απορρίπτοντας «μερικές συμφωνίες», ενώ το Ισραήλ επιμένει στη συνέχιση των επιχειρήσεων.

Οι συνθήκες κράτησης του Εντάν Αλεξάντερ στην αιχμαλωσία περιγράφονται ως εξής:

Μεταφερόταν συχνά μεταξύ διαφορετικών κρησφύγετων.

Υπέστη σοβαρή κακοποίηση, συμπεριλαμβανομένων ανακρίσεων και βασανιστηρίων με σκοπό την απόσπαση πληροφοριών.

Παρά τις δυσκολίες, δεν έχασε την ελπίδα του. Άλλοι αιχμάλωτοι που ήταν μαζί του ανέφεραν ότι προσπαθούσε πάντα να τους ανεβάσει το ηθικό και να βοηθήσει με όποιον τρόπο μπορούσε.

Ο Εντάν Αλεξάντερ κρατήθηκε σε κλουβί με δεμένα τα χέρια και τα πόδια του. Δεν του δινόταν τροφή για το μεγαλύτερο διάστημα της αιχμαλωσίας του, μέχρι τους τελευταίους δύο μήνες πριν από την απελευθέρωσή του.

Times of Israel: Αναφέρει ότι ο Εντάν Αλεξάντερ, 21 ετών, κρατήθηκε για 584 ημέρες από τη Χαμάς, μετά την απαγωγή του στις 7 Οκτωβρίου 2023.

Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες λεπτομέρειες για κλουβιά ή πλήρη ασιτία, αλλά η γενική εικόνα της κράτησης ομήρων από τη Χαμάς περιγράφεται ως εξαιρετικά σκληρή, με περιορισμένη πρόσβαση σε τροφή και ιατρική φροντίδα.

Παλαιότερες αναφορές από απελευθερωμένους ομήρους, όπως ο Έλι Σαράμπι, υποδεικνύουν ότι οι όμηροι συχνά κρατούνταν με δεμένα χέρια για παρατεταμένες περιόδους και υπό συνθήκες ψυχολογικής πίεσης.

Ynet: Περιγράφει ότι οι όμηροι, συμπεριλαμβανομένου του Αλεξάντερ, μεταφέρονταν συχνά μεταξύ κρησφύγετων, κυρίως σε υπόγεια τούνελ, για να αποφευχθεί ο εντοπισμός τους από τις ισραηλινές δυνάμεις.

Οι συνθήκες περιλάμβαναν περιορισμένη τροφή και νερό, ενώ η ψυχολογική κακοποίηση ήταν συχνή, με τη Χαμάς να χρησιμοποιεί βίντεο προπαγάνδας για να πιέσει τόσο τους ομήρους όσο και τις οικογένειές τους.

Jerusalem Post: Αναφέρει μαρτυρίες από απελευθερωμένους ομήρους που ήταν μαζί με τον Αλεξάντερ, οι οποίοι επιβεβαιώνουν ότι υπέστη σκληρότερη μεταχείριση σε σύγκριση με άλλους, πιθανώς λόγω της διπλής ισραηλινής-αμερικανικής υπηκοότητάς του και της στρατιωτικής του ιδιότητας.

Οι μαρτυρίες αυτές ευθυγραμμίζονται με την αναφορά για βασανιστήρια και ανακρίσεις.

Times of Israel: Ο Αλεξάντερ απελευθερώθηκε στις 12 Μαΐου 2025 και παραδόθηκε στον Ερυθρό Σταυρό στη Χαν Γιουνίς, πριν μεταφερθεί σε ισραηλινές δυνάμεις.

Υπάρχει αναφορά ότι η οικογένειά του δήλωσε πως ο Τραμπ εξέφρασε την επιθυμία να συναντήσει τον Αλεξάντερ στο Κατάρ, αν και αυτό εξαρτάται από την κατάσταση της υγείας του και τη συγκατάθεσή του.

Η κίνηση αυτή θεωρείται από ορισμένους Ισραηλινούς σχολιαστές ως προσπάθεια του Κατάρ να ενισχύσει τη διεθνή του εικόνα.

Jerusalem Post: Επικρίνει τη μεταφορά του Αλεξάντερ στο Κατάρ, υποστηρίζοντας ότι οι Ισραηλινοί όμηροι χρειάζονται άμεση ιατρική και ψυχολογική φροντίδα σε ισραηλινά νοσοκομεία, αντί να χρησιμοποιούνται για διπλωματικές φιέστες.

Το άρθρο σημειώνει ότι η εμπλοκή του Κατάρ στην απελευθέρωση θεωρείται από πολλούς στο Ισραήλ ως μέρος ενός ευρύτερου παιχνιδιού δημοσίων σχέσεων, ενώ η Χαμάς συνεχίζει να κρατά 58 ομήρους.

Κριτική για το ρόλο του Κατάρ και Διεθνών Οργανισμών

Ynet: Ισραηλινοί αναλυτές και οικογένειες ομήρων εκφράζουν οργή για την εμπλοκή του Κατάρ, υποστηρίζοντας ότι η επιρροή του θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την άμεση απελευθέρωση όλων των ομήρων, αντί να περιορίζεται σε μεμονωμένες περιπτώσεις όπως του Αλεξάντερ.

Το Κατάρ κατηγορείται ότι ενεργεί ως μεσολαβητής για να βελτιώσει τη διεθνή του εικόνα, ενώ παράλληλα διατηρεί δεσμούς με τη Χαμάς.

Jerusalem Post: Επικρίνει τον Ερυθρό Σταυρό και τον ΟΗΕ για την αποτυχία τους να εξασφαλίσουν πρόσβαση στους ομήρους ή να πιέσουν τη Χαμάς για την απελευθέρωσή τους.

Το άρθρο υποστηρίζει ότι η διεθνής κοινότητα, συμπεριλαμβανομένων των οργανισμών αυτών, έχει αποτύχει να αντιμετωπίσει τη Χαμάς με την απαραίτητη αυστηρότητα.

Η εμπλοκή του Κατάρ ως μεσολαβητή είναι διττή: από τη μία, έχει συμβάλει σε διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωση ομήρων, όπως του Αλεξάντερ, αλλά από την άλλη, η σχέση του με τη Χαμάς προκαλεί δυσπιστία στο Ισραήλ.

Η κριτική ότι ο Τραμπ και οι ΗΠΑ «χειραγωγούνται» από το Κατάρ και τη Χαμάς απηχεί την απογοήτευση ορισμένων Ισραηλινών για την παράκαμψη του Ισραήλ στις διαπραγματεύσεις, όπως αναφέρουν ισραηλινά Μέσα.

Ο Εντάν Αλεξάντερ υπέστη σκληρές συνθήκες κράτησης, με μαρτυρίες για κακοποίηση, περιορισμένη τροφή και μετακινήσεις μεταξύ κρησφύγετων.

Η ψυχολογική του αντοχή και η υποστήριξη προς άλλους ομήρους επιβεβαιώνονται από μαρτυρίες.

Η απελευθέρωσή του αποτελεί σημαντικό βήμα, αλλά η πιθανή μεταφορά του στο Κατάρ έχει προκαλέσει αντιδράσεις στο Ισραήλ, με πολλούς να ζητούν άμεση ιατρική φροντίδα και πίεση για την απελευθέρωση όλων των ομήρων.

Το Κατάρ, ο Ερυθρός Σταυρός και ο ΟΗΕ δέχονται κριτική για τον ρόλο τους, αν και η εικόνα παραμένει σύνθετη, με το Κατάρ να λειτουργεί ως μεσολαβητής αλλά και ως στόχος δυσπιστίας.