Ενδεχόμενη επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν

Η ανησυχία για πιθανή ισραηλινή επίθεση και η προοπτική ιρανικών αντιποίνων οδήγησαν τις ΗΠΑ στην απόσυρση διπλωματών από τη Μέση Ανατολή.

Το Ισραήλ φαίνεται να προετοιμάζει επικείμενη επίθεση κατά του Ιράν, όπως αναφέρουν αξιωματούχοι στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, σύμφωνα με τους New York Times.

Μια τέτοια κίνηση, όπως επισημαίνουν, θα μπορούσε να κλιμακώσει την ένταση στη Μέση Ανατολή και να εκτροχιάσει ή να καθυστερήσει τις προσπάθειες της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ για τη μεσολάβηση συμφωνίας που θα εμποδίσει την πορεία του Ιράν προς την ανάπτυξη πυρηνικής βόμβας.

Η ανησυχία για ενδεχόμενο ισραηλινό πλήγμα και πιθανά αντίποινα από το Ιράν ώθησαν τις ΗΠΑ, την Τετάρτη 11/06, να αποσύρουν διπλωμάτες από το Ιράκ και να επιτρέψουν την εθελοντική αποχώρηση των οικογενειών του αμερικανικού στρατιωτικού προσωπικού από τη Μέση Ανατολή.

Δεν είναι σαφές πόσο εκτεταμένη επίθεση σχεδιάζει το Ισραήλ.

Ωστόσο, η κλιμακούμενη ένταση έρχεται μετά από μήνες πιέσεων του Ισραηλινού πρωθυπουργού Βενιαμίν Νετανιάχου προς τον πρόεδρο Τραμπ να εκμεταλλευτεί αυτό που το Ισραήλ θεωρεί ως παράθυρο ευκαιρίας λόγω της ευαλωτότητας του Ιράν.

Ο Τραμπ απέρριψε προηγούμενο ισραηλινό σχέδιο επίθεσης στο Ιράν πριν από μήνες, επιμένοντας ότι προτιμά να διαπραγματευτεί συμφωνία με την Τεχεράνη που θα περιόριζε την ικανότητά της να παράγει πυρηνικό καύσιμο για βόμβα.

Πριν από δύο εβδομάδες, ο Τραμπ προειδοποίησε τον Νετανιάχου να μην εξαπολύσει επίθεση, εν μέσω συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων των ΗΠΑ με το Ιράν.

Δεν είναι ξεκάθαρο πόσο προσπάθησε ο Τραμπ να αποτρέψει τον Νετανιάχου αυτή τη φορά, αλλά ο Αμερικανός πρόεδρος εμφανίστηκε λιγότερο αισιόδοξος πρόσφατα για τις προοπτικές διπλωματικής λύσης, μετά την απόρριψη από τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν πρότασης της κυβέρνησής του, που θα περιόριζε ουσιαστικά την ικανότητα της Τεχεράνης να εμπλουτίζει ουράνιο.

Ο Νετανιάχου έχει στο παρελθόν εξετάσει το ενδεχόμενο βομβαρδισμού των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν, αλλά τελικά υπαναχώρησε.

Η απόφαση των ΗΠΑ να αποσύρουν προσωπικό από την περιοχή, μαζί με βρετανική προειδοποίηση για νέες απειλές στην εμπορική ναυτιλία στη Μέση Ανατολή, ήρθε λίγες ώρες μετά τη δήλωση του Τραμπ στην εφημερίδα New York Post, σε podcast της Τετάρτης 11/06, ότι είναι «λιγότερο σίγουρος» για την πιθανότητα συμφωνίας με το Ιράν που θα περιορίσει την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων.

Αμερικανοί και Ιρανοί διαπραγματευτές σχεδίαζαν συνάντηση την Κυριακή 15/06 για νέο γύρο συνομιλιών, αν και ο Τραμπ δήλωσε τη Δευτέρα 09/06 ότι το Ιράν υιοθέτησε «απαράδεκτη» στάση.

Μέχρι την Τετάρτη 11/06, ο απεσταλμένος του Τραμπ, Στ. Γουίτκοφ, προγραμμάτιζε να παραστεί στις συνομιλίες στο Ομάν, σύμφωνα με αξιωματούχους.

Ερωτηθείς για την αποχώρηση του αμερικανικού προσωπικού από την περιοχή, ενώ έφτανε στο Kennedy Center στην Ουάσιγκτον για εκδήλωση την Τετάρτη 11/06, ο Τραμπ δήλωσε στους δημοσιογράφους:

«Λοιπόν, αυτό πρέπει να το μάθετε μόνοι σας».

Η βρετανική προειδοποίηση προήλθε από οργανισμό θαλάσσιου εμπορίου που παρακολουθεί τη ναυσιπλοΐα στη Μέση Ανατολή, ο οποίος ανέφερε ότι «υπάρχουν αυξημένες εντάσεις στην περιοχή, που μπορεί να οδηγήσουν σε κλιμάκωση στρατιωτικής δραστηριότητας με άμεσο αντίκτυπο στη ναυσιπλοΐα».

Η σύσταση προέτρεψε τα εμπορικά πλοία στον Περσικό Κόλπο, τον Κόλπο του Ομάν και τα Στενά του Ορμούζ να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά.

Σύμφωνα με ανώτερο Ιρανό αξιωματούχο, στρατιωτικοί και κυβερνητικοί αξιωματούχοι της Τεχεράνης έχουν ήδη συναντηθεί για να συζητήσουν την απάντησή τους σε πιθανό ισραηλινό χτύπημα.

Ο αξιωματούχος δήλωσε ότι η Τεχεράνη έχει σχέδιο άμεσης αντεπίθεσης με εκατοντάδες βαλλιστικούς πυραύλους.

Τον Οκτώβριο του 2024, ιρανική πυραυλική επίθεση κατά του Ισραήλ προκάλεσε περιορισμένες ζημιές, εν μέρει λόγω της αμερικανικής υποστήριξης στην αναχαίτιση των πυραύλων.

Ο υπουργός Άμυνας του Ιράν, στρατηγός Αζίζ Νασιρζαντέ, προειδοποίησε την Τετάρτη ότι, σε περίπτωση σύγκρουσης μετά από αποτυχημένες πυρηνικές συνομιλίες, οι ΗΠΑ θα υποστούν σημαντικές απώλειες.

«Η Αμερική θα πρέπει να εγκαταλείψει την περιοχή, καθώς όλες οι στρατιωτικές της βάσεις βρίσκονται εντός της εμβέλειάς μας και θα τις στοχοποιήσουμε χωρίς δισταγμό», δήλωσε.