Ο συγκλονιστικός λόγος του Πατριάρχη Αντιόχειας στην κηδεία των Ελληνορθόδοξων θυμάτων – «Αυτό που συνέβη είναι σφαγή. Το επαναλαμβάνω, είναι σφαγή»

Σε μια συγκλονιστική ομιλία κατά την κηδεία των μαρτύρων της εκκλησίας του Προφήτη Ηλία στη Ντουαϊλά και της εκκλησίας του Τιμίου Σταυρού στη Δαμασκό, στις 24 Ιουνίου 2025, ο Πατριάρχης Ιωάννης ο Ι΄ απευθύνθηκε στους πιστούς με λόγια πίστης, πόνου και αποφασιστικότητας.

Ξεκινώντας με την πασχαλινή χαιρετιστήρια κραυγή «Χριστός Ανέστη», ο Πατριάρχης αναφέρθηκε στους μάρτυρες που έχασαν τη ζωή τους την περασμένη Κυριακή, κατά τη δεύτερη Κυριακή μετά την Πεντηκοστή, ημέρα αφιερωμένη στους Αντιοχειανούς Αγίους.

Αποφεύγοντας τον προετοιμασμένο λόγο του, ο Πατριάρχης μίλησε αυτοσχεδιάζοντας, απευθυνόμενος στους μάρτυρες που, όπως είπε, «μεταφέρθηκαν στον ουρανό και στην αιώνια ζωή κοντά στον Αναστημένο Κύριο».

Τους κάλεσε να προσευχηθούν για τους ζωντανούς από την «αγκαλιά του Κυρίου».

Εκφράζοντας τα συλλυπητήριά του στις οικογένειες των θυμάτων, των τραυματιών και των πληγέντων, ζήτησε από τον Θεό να τους δώσει δύναμη, υπομονή και παρηγοριά.

Ο Πατριάρχης απευθύνθηκε στους πιστούς της ενορίας του Προφήτη Ηλία, όπου συνέβη η τραγωδία, καθώς και σε όλους τους χριστιανούς της Συρίας και του κόσμου, αλλά και σε κάθε Σύρο, ανεξαρτήτως θρησκείας.

Υπογράμμισε ότι η επίθεση δεν ήταν μεμονωμένη πράξη, αλλά «επίθεση σε κάθε Σύρο και σε ολόκληρη τη Συρία», με ιδιαίτερη στόχευση την χριστιανική κοινότητα.

Παράλληλα, επικαλέστηκε την εθνική ενότητα, τονίζοντας ότι χριστιανοί και μουσουλμάνοι αποτελούν «μία οικογένεια» στη Συρία.

Επικαλούμενος τον Απόστολο Παύλο, ο Πατριάρχης τόνισε ότι οι μάρτυρες είναι «παιδιά της ανάστασης» και «ζουν στο θείο φως», καθώς βρήκαν τον θάνατο ενώ προσεύχονταν κατά τη Θεία Λειτουργία.

Περιέγραψε την επίθεση ως «αμαρτωλή» και «σφαγή», αναφέροντας ότι μέχρι στιγμής 22 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και περισσότεροι από 50 τραυματίστηκαν.

Επιβεβαίωσε ότι επισκέφθηκε τους τραυματίες στα νοσοκομεία, προσευχόμενος για τη θεραπεία τους.

Σε μια δριμεία κριτική προς την κυβέρνηση, ο Πατριάρχης απευθύνθηκε στον Πρόεδρο της Συρίας, χαρακτηρίζοντας το έγκλημα ως το πρώτο του είδους του από το 1860 και απαράδεκτο για την εποχή της επανάστασης.

Εξέφρασε τη λύπη του για την απουσία κυβερνητικών αξιωματούχων από τον τόπο της τραγωδίας, με εξαίρεση τη χριστιανή αξιωματούχο Χιντ Καμπούατ.

Επανέλαβε ότι οι χριστιανοί είναι αναπόσπαστο μέρος της Συρίας και δήλωσε ότι «παραμένουν» παρά τις δοκιμασίες, όπως τις απαγωγές των μητροπολιτών του Χαλεπίου και των μοναχών της Μααλούλα.

Με έντονο ύφος, κάλεσε την κυβέρνηση να αναλάβει τις ευθύνες της και να αντιμετωπίσει τα προβλήματα του λαού, όπως την πείνα, σημειώνοντας ότι οι άνθρωποι χτυπούν τις πόρτες των εκκλησιών ζητώντας χρήματα για ψωμί.

Επικρίνοντας την τηλεφωνική επικοινωνία του Προέδρου ως ανεπαρκή, ζήτησε περισσότερες ενέργειες για την επίτευξη των στόχων της επανάστασης: δημοκρατία, ελευθερία, ισότητα και δικαιοσύνη.

Εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για την προτεινόμενη ημέρα πένθους, προτείνοντας να κηρυχθεί «ημέρα πένθους για την κυβέρνηση».

Ο Πατριάρχης τόνισε ότι οι μάρτυρες δεν είναι απλώς «νεκροί», αλλά «μάρτυρες της πίστης και της πατρίδας».

Αν και εξέφρασε την ανάγκη να αποκαλυφθούν οι υπεύθυνοι της επίθεσης, επέμεινε ότι η κυβέρνηση φέρει την πλήρη ευθύνη για την ασφάλεια των πολιτών.

Επαναβεβαίωσε τη δέσμευση των χριστιανών για την εθνική ενότητα και την οικοδόμηση μιας νέας Συρίας, παρά την έλλειψη ανταπόκρισης από την κυβέρνηση.

Οι τρεις ήρωες που έπεσαν πάνω στον βομβιστή

Κλείνοντας, ο Πατριάρχης αναφέρθηκε στους νεαρούς Γκρέις, Μπασάρα και Πέτρο (Γρηγόρης, Βασίλης και Πέτρος), οι οποίοι θυσιάστηκαν, έπεσαν πάνω στον βομβιστή για να περιορίσουν με τα κορμιά τους την έκρηξη και για να προστατεύσουν 250 ανθρώπους στην εκκλησία, χαρακτηρίζοντάς τους ήρωες.

Υπογράμμισε ότι ο χριστιανικός λαός δεν φοβάται και συνεχίζει την πορεία του, ενώ εξέφρασε την πεποίθηση ότι οι μάρτυρες θα προστάτευαν τους συνανθρώπους τους ακόμα και σε ένα τζαμί.

Με λόγια πίστης, επικαλέστηκε το Ευαγγέλιο, λέγοντας: «Έχετε θάρρος, έχω νικήσει τον κόσμο», και ευχήθηκε ο Θεός να τους προστατεύει όλους.

Ο λόγος του Πατριάρχη Ιωάννη του 10ου στην κηδεία των μαρτύρων της Εκκλησίας του Αγίου Ηλία-Νουαϊλέου και της Εκκλησίας του Τιμίου Σταυρού, Δαμασκός:

24 Ιουνίου 2025

«Εν ονόματι του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, του ενός Θεού, αμήν.

»Ο Χριστός Ανέστη, αληθώς Ανέστη! Ας προσκυνήσουμε την Ανάστασή Του μετά από τρεις ημέρες.

»Σεβασμιότατοι, κύριοι Αρχιερείς, αξιότιμοι πατέρες, αγαπητοί αδελφοί,

»Έχω διπλώσει τον λόγο που είχα ετοιμάσει, γιατί τα σώματα των αγαπημένων μας μαρτύρων με ωθούν να σας απευθυνθώ αυθόρμητα.

»Εσείς, αγαπητοί μάρτυρες, μας αφήσατε και μεταβήκατε στους ουρανούς, στη ζωή την αιώνια, κοντά στον Κύριο που αναστήθηκε από τους νεκρούς. Μαρτυρήσατε την περασμένη Κυριακή, τη δεύτερη μετά την Πεντηκοστή, την ημέρα που η Ιερά Σύνοδος της Αντιόχειας όρισε για τη μνήμη των Αντιοχέων αγίων.

»Μαρτυρήσατε και περάσατε στην αιώνια ζωή αυτήν την ημέρα, για να είστε μαζί με τον χορό όλων των Αντιοχέων αγίων, των δικαίων, των μαρτύρων και πάντων των αγίων.

»Σήμερα σας απευθυνόμαστε. Σας παρακαλούμε να προσεύχεστε για εμάς, καθώς βρίσκεστε πλέον στην αγκαλιά του Κυρίου.

»Απευθύνομαι στους αγαπημένους μου και αδελφούς μου, τις οικογένειες των μαρτύρων, των τραυματιών, των ασθενών και των πληγέντων.

»Σας εκφράζω τα συλλυπητήριά μου και παρακαλώ τον Κύριο Ιησού να σας φυλάξει με το θεϊκό Του δεξί, να σας ευλογήσει, να σας παρηγορήσει και να σας χαρίσει υπομονή και παρηγοριά.

»Απευθύνομαι στους πιστούς της ενορίας μας στον Προφήτη Ηλία, όπου συνέβη αυτή η τραγωδία.

»Απευθύνομαι σε όλους τους χριστιανούς μας σε όλη τη Συρία και σε κάθε γωνιά του κόσμου.

»Απευθύνομαι σε κάθε Σύρο, είτε μουσουλμάνο είτε χριστιανό, σε αυτό τον τόπο, γιατί αυτό που συνέβη δεν είναι μεμονωμένο περιστατικό, ούτε ατομική πράξη, ούτε επίθεση εναντίον ενός ανθρώπου ή μίας οικογένειας.

»Είναι επίθεση εναντίον κάθε Σύρου και εναντίον ολόκληρης της Συρίας.

»Είναι επίθεση ιδιαίτερα εναντίον της χριστιανικής ύπαρξης. Γι’ αυτό, απευθύνομαι σε όλους, παρακαλώντας τον Κύριο Θεό να παρηγορήσει τις καρδιές, να μας ενδυναμώσει και να μας στηρίξει στην πίστη μας, στην Εκκλησία μας και στη χώρα μας.

»Ο Απόστολος Παύλος λέει στην Επιστολή του προς Ρωμαίους: “Εάν ζούμε, για τον Κύριο ζούμε, και εάν πεθαίνουμε, για τον Κύριο πεθαίνουμε”.

»Ο βράχος της πίστης μας είναι ο Κύριος που αναστήθηκε από τους νεκρούς.

»Οι μάρτυρές μας, που βρίσκονται σήμερα μπροστά μας, είναι τέκνα της Ανάστασης και βρίσκονται στο θεϊκό φως. Δεν πέθαναν. Είναι ζωντανοί.

»Μεταφέρθηκαν, έστω και με αυτόν τον φρικτό τρόπο, κοντά σε Εκείνον που αγάπησαν.

»Προσεύχονταν στην εκκλησία. Ήταν στη Θεία Λειτουργία. Αναγινώσκονταν το Ευαγγέλιο. Ποια τέτοια επίθεση; Στην εκκλησία, ενώ οι άνθρωποι προσεύχονται και λένε: “Εν ειρήνη του Κυρίου δεηθώμεν. Κύριε, ελέησον”. Και τότε συνέβη αυτή η αμαρτωλή επίθεση, που μέχρι στιγμής έχει στοιχίσει τη ζωή 22 μαρτύρων.

»Δεν βρίσκονται όλα τα σώματα μπροστά μας τώρα, γιατί ορισμένες οικογένειες παρέλαβαν τους μάρτυρές τους και τους έθαψαν.

»Είκοσι δύο μάρτυρες και περισσότεροι από 50 τραυματίες. Χθες, μετά την προσευχή στην εκκλησία, επισκεφθήκαμε τους τραυματίες και τους πληγέντες στα νοσοκομεία. Δεν τους ξεχνάμε και προσευχόμαστε να τους χαρίσει ο Κύριος τη θεραπεία με τη δύναμη του Τιμίου Σταυρού Του.

»Αυτό που συνέβη είναι σφαγή. Το επαναλαμβάνω, είναι σφαγή. Είναι στοχευμένη επίθεση σε ένα βασικό συστατικό στοιχείο της αγαπημένης μας Συρίας. Είναι επίθεση εναντίον κάθε Σύρου.

»Κύριε Πρόεδρε,

»Σας ενημερώνω ότι το έγκλημα που διαπράχθηκε είναι το πρώτο του είδους του από τα γεγονότα του 1860.

»Δεν αποδεχόμαστε να συμβαίνει κάτι τέτοιο στις ημέρες της επανάστασης και στη δική σας έντιμη θητεία. Αυτό είναι καταδικαστέο και απαράδεκτο.

»Διαβεβαιώνω όλους ότι εμείς, ως χριστιανοί, υψωνόμαστε πάνω από τέτοια γεγονότα. Δεν επιτρέπουμε σε ένα τέτοιο ειδεχθές έγκλημα να γίνει αιτία για την πρόκληση εθνικής ή θρησκευτικής διχόνοιας, ο Θεός να φυλάξει.

»Είμαστε προσηλωμένοι στην εθνική ενότητα μαζί με όλους τους Σύρους, μουσουλμάνους και χριστιανούς.

»Ζούμε και συνυπάρχουμε ως μία οικογένεια σε αυτήν την έντιμη χώρα.

»Πολλοί Πατριάρχες και προκαθήμενοι Εκκλησιών από όλο τον κόσμο επικοινώνησαν μαζί μου. Επίσης, πολιτικοί, πρόεδροι δημοκρατιών, πρωθυπουργοί, υπουργοί και μουσουλμάνοι από αυτή τη χώρα επικοινώνησαν για να εκφράσουν τη συμπαράστασή τους και την καταδίκη τους για αυτήν την αποτρόπαια σφαγή.

»Θα το πω με τόλμη: Λυπούμαστε, κύριε Πρόεδρε, που δεν είδαμε κανέναν από τους υπεύθυνους της κυβέρνησης ή του κράτους, εκτός από την κυρία Χιντ Καμπούατ, τη χριστιανή, στον τόπο του εγκλήματος αμέσως μετά το συμβάν. Λυπούμαστε γι’ αυτό. Εμείς είμαστε βασικό συστατικό στοιχείο αυτής της χώρας. Και παραμένουμε εδώ.

»Θυμηθείτε μαζί μου: Απήχθησαν οι Μητροπολίτες Χαλεπίου Παύλος και Ιωάννης, και ειπώθηκαν τα πάντα. Απήχθησαν οι μοναχές της Μάαλουλα. Εμείς είμαστε πάντα εδώ. Το ειδεχθές έγκλημα διαπράχθηκε προχθές. Και θα παραμείνουμε παρόντες.

»Σας παρακαλούμε, κύριε Πρόεδρε, για μια κυβέρνηση που δεν θα ασχολείται με την έκδοση αποφάσεων χωρίς λόγο, από αυτήν την ιερή βασιλική πύλη. Σας παρακαλούμε για μια κυβέρνηση που θα αναλαμβάνει τις ευθύνες της και θα αισθάνεται τον πόνο του λαού της.

»Κύριε Πρόεδρε, ο λαός πεινάει. Αν κάποιοι δεν σας το λένε, εγώ το λέω.

»Κύριοι μέλη της κυβέρνησης, οι άνθρωποι χτυπούν τις πόρτες των εκκλησιών μας και ζητούν το αντίτιμο για ένα καρβέλι ψωμί!

»Με όλη την αγάπη, με όλο τον σεβασμό και την εκτίμηση, κύριε Πρόεδρε, χθες συνομιλήσατε τηλεφωνικά με τον Πατριαρχικό Επίτροπο για να μας εκφράσετε τα συλλυπητήριά σας.

»Δεν μας αρκεί αυτό. Σας ευχαριστούμε για την τηλεφωνική κλήση.

»Όμως, το έγκλημα που διαπράχθηκε είναι μεγαλύτερο και αξίζει κάτι περισσότερο από μια κλήση.

»Ελπίζουμε ότι η κυβέρνηση θα εργαστεί για την επιτυχία των στόχων της επανάστασης, που, όπως είπατε και όπως είπαν όλοι, είναι: δημοκρατία, ελευθερία, ισότητα και νόμος. Αυτό περιμένουμε, αυτό θέλουμε, και γι’ αυτό εργαζόμαστε.

»Θα το πω. Μας είπαν ότι η κυβέρνηση θα κηρύξει επίσημη ημέρα πένθους στη χώρα. Κύριε Πρόεδρε, κηρύξτε αυτή την ημέρα, όχι ως ημέρα πένθους. Εμείς, ως χριστιανοί, δεν θέλουμε κανείς να κλαίει για εμάς. Θα ήταν ωραίο να κηρύξετε αυτή την ημέρα ως ημέρα πένθους για την κυβέρνηση.

»Αυτοί οι μάρτυρες δεν είναι, όπως είπαν ορισμένοι υπεύθυνοι, “νεκροί” ή “εκείνοι που χάθηκαν”. Είναι μάρτυρες. Και τολμώ, αγαπητοί μου, να πω: Είναι μάρτυρες της πίστης και της πατρίδας.

»Μας ενδιαφέρει να μάθουμε ποιος κρύβεται πίσω από αυτή την αισχρή πράξη. Μας το υποσχέθηκαν. Όμως, παρ’ όλα αυτά, αυτό μας ενδιαφέρει σε έναν βαθμό. Αλλά μας ενδιαφέρει περισσότερο να τονίσουμε, και θα το πω, ότι η κυβέρνηση φέρει την πλήρη ευθύνη.

»Αυτό που θέλει ο λαός μας είναι ασφάλεια και ειρήνη. Και το πρώτο καθήκον της κυβέρνησης είναι να εξασφαλίσει την ασφάλεια για όλους τους πολίτες, χωρίς εξαιρέσεις και χωρίς διακρίσεις.

»Κύριε Πρόεδρε,

»Συγχαρήκαμε για την επανάσταση και τη νίκη της σε όλους τους λόγους μας. Σας συγχαρήκαμε προσωπικά. Όταν γίνατε Πρόεδρος της χώρας, σας συγχαρήκαμε και κάναμε ό,τι έπρεπε να γίνει, γιατί είμαστε τέκνα αυτής της χώρας.

»Είμαστε Σύροι, γνήσιοι πολίτες. Η χώρα μας είναι η γη μας και η αξιοπρέπειά μας. Και το είπαμε, και θα το επαναλάβω: Τείναμε τα χέρια μας προς εσάς για να χτίσουμε τη νέα Συρία, και, δυστυχώς, ακόμη περιμένουμε να δούμε ένα χέρι να απλώνεται προς εμάς.

»Προσευχόμαστε, αγαπητοί, για τους μάρτυρες και τους τραυματίες μας και τις οικογένειές τους.

»Προσευχόμαστε για τη χώρα μας και για ολόκληρο τον κόσμο. Προσευχόμαστε ώστε η Συρία που έρχεται να είναι η “Συρία” που ονειρεύεται κάθε Σύρος.

»Αυτός ο εγκληματίας μπήκε στην εκκλησία με το όπλο του και τα εκρηκτικά. Τον είδαν τα παιδιά μας, ο Γρηγόρης, ο Βασίλης και ο Πέτρος, τους οποίους γνωρίζω προσωπικά. Τον τράβηξαν και τον έσπρωξαν πίσω και έπεσαν πάνω του. Δέχτηκαν να γίνουν κομμάτια, και έγιναν κομμάτια, για να προστατεύσουν όσους ήταν στην εκκλησία. Αυτός είναι ο λαός μας και οι ήρωές μας. Έγιναν κομμάτια για να προστατεύσουν, όπως μου είπαν, 250 ανθρώπους που βρίσκονταν στην εκκλησία.

»Μπροστά σε αυτόν τον ηρωικό χριστιανικό λαό, βεβαιώνω και λέω: Δεν φοβόμαστε και συνεχίζουμε την πορεία μας.

»Μπροστά στο μεγαλείο αυτής της σκηνής, κλείνω λέγοντας: Θα είχαν κάνει το ίδιο και θα προστάτευαν τους ανθρώπους γύρω τους, ακόμη και αν βρίσκονταν σε τζαμί.

»Οι προσευχές μας για τους μάρτυρές μας, και ζητάμε τις προσευχές τους από εκεί που βρίσκονται, στο θεϊκό φως, για εμάς.

»Ο Κύριος λέει στο Ευαγγέλιο: “Θαρσείτε, εγώ νενίκηκα τον κόσμον”. Και λέει επίσης: “Εγώ είμαι εν μέσω αυτής, και δεν θα σαλευθεί”.

»Ευχαριστώ όλους. Ο Κύριος να σας προστατεύει, ο ευλογημένος εις τους αιώνας, αμήν».