Ο Μητσοτάκης ανακοίνωσε δύο Θαλάσσια Πάρκα – Η Τουρκία αντέδρασε και το ΥΠΕΞ ράπισε την Άγκυρα! Αρκετά!

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε τη δημιουργία δύο Εθνικών Θαλάσσιων Πάρκων σε Ιόνιο και Νότιες Κυκλάδες, έκτασης 27.500 km², καθιστώντας την Ελλάδα πρωτοπόρο στη Μεσόγειο για τη θαλάσσια προστασία, με απαγόρευση της μηχανότρατας και στόχο την προστασία του 30% των χωρικών υδάτων έως το 2030. Η Τουρκία αντέδρασε, αμφισβητώντας την ελληνική κυριαρχία στο Αιγαίο και χαρακτηρίζοντας τα πάρκα «χωρίς νομική συνέπεια», ενώ το ελληνικό ΥΠΕΞ απάντησε ότι η θεσμοθέτηση γίνεται με περιβαλλοντικά κριτήρια σε περιοχές ελληνικής κυριαρχίας, απορρίπτοντας τις τουρκικές αιτιάσεις ως «ανεδαφικές».

Η συνολική έκταση των δύο νέων θαλάσσιων πάρκων ανέρχεται σε 27.500 km².

«Υλοποιώ την υπόσχεσή μου για τη δημιουργία δύο νέων Εθνικών Θαλάσσιων Πάρκων σε Ιόνιο και Νότιο Αιγαίο (Νότιες Κυκλάδες)», δήλωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

Όπως σημείωσε, με τα πάρκα αυτά η Ελλάδα αποκτά μερικές από τις μεγαλύτερες προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές στη Μεσόγειο.

«Η Ελλάδα ηγέτης στη Μεσόγειο σε θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές», τόνισε ο πρωθυπουργός.

Η έκταση των δύο πάρκων είναι κατά 25% μεγαλύτερη από τις αρχικές εξαγγελίες.

Στα πάρκα απαγορεύεται η αλιεία με μηχανότρατα.

Ολόκληρη η δήλωση του πρωθυπουργού:

«Η θάλασσα υπήρξε πάντα η σιωπηλή δύναμη της Ελλάδας. Είναι μέρος του ποιοι είμαστε — διαμόρφωσε τον πολιτισμό και την ιστορία μας, τρέφει τον λαό μας και καλλιεργεί το πνεύμα μας.

»Τον περασμένο μήνα, στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για τους Ωκεανούς στις μεσογειακές ακτές της Γαλλίας, έδωσα μια υπόσχεση – να τιμήσω αυτήν τη μοναδική θαλάσσια κληρονομιά και να την προστατεύσω για τις επόμενες γενιές.

»Σήμερα, υλοποιώ αυτήν την υπόσχεση με τη δημιουργία δύο νέων Εθνικών Θαλάσσιων Πάρκων — ενός στο Ιόνιο Πέλαγος και ενός στις Νότιες Κυκλάδες, στο μοναδικό Αιγαίο.

»Τα πάρκα αυτά θα είναι από τις μεγαλύτερες θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές σε ολόκληρη τη Μεσόγειο.

»Θα μας επιτρέψουν να επιτύχουμε τον στόχο της προστασίας του 30% των χωρικών υδάτων μας έως το 2030, πολύ νωρίτερα από το προβλεπόμενο.

»Θα αποτελέσουν απέραντα καταφύγια ζωής κάτω από τα κύματα.

»Θα συμβάλουν επίσης στη διατήρηση των οικοσυστημάτων, στην αποκατάσταση της ισορροπίας και στη θέσπιση ενός τολμηρού νέου προτύπου για τη θαλάσσια προστασία.

»Και ίσως το πιο σημαντικό, μέσα σε αυτές τις θαλάσσιες ζώνες θα απαγορευτεί η εξαιρετικά καταστροφική πρακτική της μηχανότρατας.

»Αν έχετε δει το εξαιρετικό νέο ντοκιμαντέρ του Sir David Attenborough, “Ocean”, τότε ξέρετε γιατί η δημιουργία αυτών των θαλάσσιων πάρκων είναι τόσο σημαντική.

»Το “Ocean” είναι μια βαθιά συγκινητική ταινία, αλλά και μια ταινία που ενημερώνει και εμπνέει.

»Μου υπενθύμισε, όπως ελπίζω να υπενθυμίσει σε όλους μας, ότι η θάλασσα δεν είναι απλώς όμορφο τοπίο. Είναι η ίδια η ζωή. Ευαίσθητη. Δυνατή. Και υπό απειλή.

»Η ταινία του Sir David ενίσχυσε τη δέσμευσή μου να κάνω κάτι περισσότερο στη διαχείριση της θάλασσας — να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση μας μαζί της. Όχι ως ιδιοκτήτες. Αλλά ως θεματοφύλακες.

»Θα προστατεύσουμε, ναι. Αλλά επίσης θα εκπαιδεύσουμε, θα συνεργαστούμε και θα ηγηθούμε.

»Σε συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες, τους ντόπιους ψαράδες, τους επιστήμονες, αλλά και με διεθνείς εταίρους, θα κάνουμε αυτά τα πάρκα παραδείγματα του τι είναι δυνατό. Κάνοντας αυτό, η Ελλάδα μπορεί να γίνει φωνή της θάλασσας — στην Ευρώπη, αλλά και πέρα από αυτήν.

»Γιατί όταν προστατεύουμε τον ωκεανό μας, προστατεύουμε το ίδιο μας το μέλλον».

Ερωτήσεις και απαντήσεις για τα Εθνικά Θαλάσσια Πάρκα

– Τι είναι τα Εθνικά Θαλάσσια Πάρκα;

Τα Εθνικά Θαλάσσια Πάρκα είναι δίκτυα διασυνδεδεμένων προστατευόμενων περιοχών.

Η δημιουργία τους προσφέρει πλεονεκτήματα σε σχέση με τις μεμονωμένες προστατευόμενες περιοχές, χάρη στην ολιστική οικολογική, διοικητική και κοινωνικοοικονομική προσέγγιση.

Στόχος τους είναι η διατήρηση της βιοποικιλότητας, η προστασία και αποκατάσταση οικοτόπων και η προώθηση της εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης για τη θαλάσσια φύση.

Η δημιουργία τους εξαγγέλθηκε από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη τον Απρίλιο του 2024, κατά την 9η Διεθνή Διάσκεψη για τους Ωκεανούς στην Αθήνα.

Στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για τους Ωκεανούς στη Νίκαια στις 9 Ιουνίου, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε τη δημιουργία του Εθνικού Θαλασσίου Πάρκου Ιονίου και του Εθνικού Θαλασσίου Πάεκου Νοτίου Αιγαίου 1 – Νότιες Κυκλάδες, ως πρώτο βήμα για την ανάπτυξη θαλάσσιων πάρκων στο Αιγαίο.

– Τι αλλάζει με τη θεσμοθέτησή τους;

Τα πάρκα θεσμοθετούνται με βάση αυστηρά περιβαλλοντικά κριτήρια, εξασφαλίζοντας χωρική ενότητα και αποτελεσματική διαχείριση.

Απαγορεύεται πλήρως η αλιεία με μηχανότρατα, ενώ προβλέπονται επιπλέον μέτρα για την προστασία ευάλωτων οικοτόπων και ειδών.

Η εφαρμογή των μέτρων θα επιτηρείται από τον ΟΦΥΠΕΚΑ με χρήση drones, ραντάρ, δορυφορικών εικόνων και συνεργασία με λιμενικές αρχές.

– Ποιος είναι ο στόχος;

α) Η ανάδειξη της οικολογικής και επιστημονικής αξίας του Ιονίου και των Νοτίων Κυκλάδων, β) η προστασία και διαχείριση των οικοσυστημάτων, γ) η βιώσιμη διατήρηση ανθρώπινων δραστηριοτήτων, ώστε να αναγνωρίζονται ως στοιχεία παγκόσμιας κληρονομιάς.

Τα όρια των πάρκων καθορίστηκαν με Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες (ΕΠΜ), που τίθενται σήμερα σε διαβούλευση.

Το Πάρκο Νοτίου Αιγαίου περιλαμβάνει 18 περιοχές Natura 2000, ενώ του Ιονίου 24.

Η έκταση των πάρκων φτάνει τα 27.500 km², 25% μεγαλύτερη από τις αρχικές εξαγγελίες (22.000 km²).

Τα Εθνικά Θαλάσσια Πάρκα είναι δίκτυα προστατευόμενων περιοχών που ενισχύουν τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, την αποκατάσταση οικοτόπων και την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση.

Ενσωματώνουν 24 περιοχές Natura 2000 στο Ιόνιο και 18 στις Νότιες Κυκλάδες, με στόχο την ολοκληρωμένη διαχείριση και την προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.

Τι αλλάζει πρακτικά;

Η θεσμοθέτηση των πάρκων βασίζεται σε αυστηρά περιβαλλοντικά κριτήρια, εξασφαλίζοντας ενιαία διαχείριση και απαγόρευση της μηχανότρατας.

Η επιτήρηση θα γίνεται με σύγχρονα μέσα (drones, ραντάρ, δορυφορικές εικόνες) από τον ΟΦΥΠΕΚΑ, σε συνεργασία με το Λιμενικό.

Ποιοι είναι οι στόχοι;

Τα πάρκα στοχεύουν: α) στην ανάδειξη της οικολογικής αξίας του Ιονίου και των Νοτίων Κυκλάδων, β) στην προστασία των οικοσυστημάτων, γ) στη βιώσιμη διαχείριση ανθρώπινων δραστηριοτήτων, ώστε να αναγνωρίζονται ως παγκόσμια κληρονομιά.

Αντιδράσεις από την Τουρκία

Το τουρκικό ΥΠΕΞ εξέδωσε ανακοίνωση, αμφισβητώντας την ελληνική κυριαρχία σε νησιά του Αιγαίου και χαρακτηρίζοντας τα πάρκα «χωρίς νομική συνέπεια».

Υποστήριξε ότι τέτοιες πρωτοβουλίες σε «κλειστές ή ημίκλειστες θάλασσες» πρέπει να αποφεύγονται και πρότεινε συνεργασία.

Η ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ:

«Αμέσως μετά την ανακοίνωση της πρωτοβουλίας αυτής από την Ελλάδα πέρυσι, το υπουργείο μας επανέλαβε με ανακοίνωσή του στις 9 Απριλίου 2024 ότι τα θαλάσσια πάρκα που θα ανακηρυχθούν στο Αιγαίο δεν θα έχουν καμία νομική συνέπεια στο πλαίσιο των αλληλένδετων θεμάτων του Αιγαίου μεταξύ των δύο χωρών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σχετίζονται με γεωγραφικούς σχηματισμούς των οποίων η κυριότητα δεν έχει μεταβιβαστεί στην Ελλάδα με διεθνείς συμφωνίες. Τα σημεία που αναφέρονται στη δήλωσή μας παραμένουν σε ισχύ σήμερα.