Η Τουρκία κατηγορεί Ισραήλ και Ελλάδα για πιέσεις στις ΗΠΑ με στόχο τον αποκλεισμό της από τα F-35

Η Τουρκία κατηγορεί το Ισραήλ και την Ελλάδα για άσκηση πίεσης στην Ουάσιγκτον, προκειμένου να εμποδίσουν την επιστροφή της στο πρόγραμμα των μαχητικών αεροσκαφών F-35.

Ο Τούρκος Υπουργός Άμυνας, Γιασάρ Γκιουλέρ, δήλωσε ότι το Ισραήλ και η Ελλάδα πιέζουν την αμερικανική πρωτεύουσα για να αποτρέψουν την επανένταξη της Άγκυρας στο πρόγραμμα, μια κίνηση που ο ίδιος περιγράφει ως μέρος μιας ευρύτερης πολιτικής προσπάθειας περιορισμού των στρατηγικών δυνατοτήτων της Τουρκίας στην περιοχή.

Σε δηλώσεις του στην τουρκική εφημερίδα Star, ο Γκιουλέρ τόνισε ότι η Άγκυρα παραμένει προσηλωμένη στην αποκατάσταση της πρόσβασης στο αμερικανικής κατασκευής αεροσκάφος, παρά την αντίθεση των περιφερειακών της ανταγωνιστών και τις συνεχιζόμενες διαφωνίες με την Ουάσιγκτον.

«Δεν βλέπουμε προβλήματα στην παράδοση των F-16. Φυσικά, προτεραιότητά μας θα είναι το F-35.

»Γνωρίζουμε ότι το Ισραήλ και η Ελλάδα ασκούν πιέσεις (lobbying) για να αποτρέψουν την παράδοση αυτών των αεροσκαφών σε εμάς», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο Γκιουλέρ πρόσθεσε ότι η Τουρκία συνεργάζεται με τις Ηνωμένες Πολιτείες για την αντιμετώπιση των περιορισμών που επιβλήθηκαν βάσει του νόμου CAATSA.

«Συνεχίζουμε τις εργασίες για την άρση των κυρώσεων… Έχουμε ξεχωριστές ομάδες εργασίας για αυτά τα ζητήματα.

»Όταν το θέμα επιλυθεί, θα μοιραστούμε φυσικά τις πληροφορίες μαζί σας. Τουρκία και ΗΠΑ θα διευθετήσουν αυτά τα ζητήματα».

Το αδιέξοδο των S-400

Οι δηλώσεις του υπουργού έρχονται σε μια στιγμή που οι ΗΠΑ εμμένουν στην πάγια απαίτησή τους να απομακρύνει η Άγκυρα το ρωσικής κατασκευής σύστημα αεράμυνας S-400, το οποίο αγόρασε το 2017.

Η Ουάσιγκτον υποστηρίζει ότι το σύστημα θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια της πλατφόρμας των F-35, διαφωνία που οδήγησε στην αποβολή της Τουρκίας από το πολυεθνικό πρόγραμμα το 2019.

Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο Αμερικανός πρέσβης στην Τουρκία, Τομ Μπάρακ, επανέλαβε ότι οι S-400 πρέπει να εγκαταλειφθούν προκειμένου η Τουρκία να λάβει τα αεροσκάφη stealth.

Εν τω μεταξύ, διπλωματική πηγή δήλωσε στο πρακτορείο RIA Novosti ότι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εξετάζουν μια πιθανή ρύθμιση, βάσει της οποίας η ΕΕ θα αποκτούσε τις συστοιχίες S-400 της Τουρκίας και θα τις μετέφερε στην Ουκρανία — μια κίνηση που, θεωρητικά, θα μπορούσε να άρει το κεντρικό εμπόδιο για την επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα.

Στα τέλη Σεπτεμβρίου, ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ άφησε να εννοηθεί η πιθανότητα ενός πολιτικού συμβιβασμού, δηλώνοντας ότι η Ουάσιγκτον ίσως εγκρίνει τη μεταφορά εάν ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν «κάνει κάτι» για τις ΗΠΑ.

Ο Πρέσβης Μπάρακ δήλωσε επίσης ότι ελπίζει το ζήτημα να διευθετηθεί πριν από το τέλος του 2025.

Γιατί το Ισραήλ και η Ελλάδα αντιτίθενται στην ενίσχυση της Τουρκίας

Αν και καμία από τις δύο χώρες δεν έχει σχολιάσει δημόσια τις δηλώσεις Γκιουλέρ, τόσο το Ισραήλ όσο και η Ελλάδα έχουν σαφή στρατηγικά κίνητρα για να αντιδρούν στην απόκτηση των stealth αεροσκαφών από την Άγκυρα.

Οι ανησυχίες της Ελλάδας

Η Αθήνα φοβάται ότι ένας τουρκικός στόλος F-35 θα ανέτρεπε την εύθραυστη στρατιωτική ισορροπία στο Αιγαίο, όπου τα δύο μέλη του ΝΑΤΟ έχουν τεταμένες εδαφικές διαφορές.

Οι διαφωνίες αυτές εκτείνονται σε βάθος δεκαετιών και περιλαμβάνουν συγκρούσεις για τα χωρικά ύδατα, τα δικαιώματα της υφαλοκρηπίδας, την αποστρατικοποίηση των νησιών και τις παραβιάσεις του εναέριου χώρου.

Η αντιπαλότητα έχει φέρει επανειλημμένα τις δύο χώρες στο χείλος του πολέμου, από την κρίση των Ιμίων το 1996 έως τις αντιπαραθέσεις για τα κυριαρχικά δικαιώματα γεωτρήσεων και τις ναυτικές περιπολίες στην Ανατολική Μεσόγειο.

Τα τελευταία χρόνια, η ανακάλυψη κοιτασμάτων φυσικού αερίου και οι αλληλοεπικαλυπτόμενες διεκδικήσεις ΑΟΖ έχουν οξύνει περαιτέρω τις εντάσεις.

Η Ελλάδα εκσυγχρονίζει τη δική της αεροπορία με αεροσκάφη Rafale και F-35, όμως μια πρόωρη επιστροφή της Άγκυρας στο πρόγραμμα θα έδινε στην Τουρκία αποφασιστικό πλεονέκτημα σε δυνατότητες stealth και πλήγματα μεγάλου βεληνεκούς.

Για την Αθήνα, η παρεμπόδιση της Τουρκίας δεν αφορά απλώς έναν εξοπλιστικό ανταγωνισμό, αλλά τη διατήρηση της ισορροπίας σε μια περιοχή όπου ακόμη και μικρές μετατοπίσεις ισχύος ενέχουν δυσανάλογους πολιτικούς κινδύνους.

Οι ανησυχίες του Ισραήλ

Το Ισραήλ, το οποίο ήδη επιχειρεί με τον δικό του προσαρμοσμένο στόλο F-35I, στοχεύει στη διατήρηση του καθεστώτος του ως η αδιαμφισβήτητη αεροπορική δύναμη της περιοχής.

Η επιδείνωση των σχέσεων Ισραήλ-Τουρκίας την τελευταία δεκαετία έχει βαθύνει την ισραηλινή ανησυχία για την παροχή τεχνολογίας πέμπτης γενιάς στην Άγκυρα.

Οι εντάσεις κλιμακώθηκαν μετά το περιστατικό του Μαβί Μαρμαρά το 2010, τη διπλωματική αντίθεση της Τουρκίας στις ισραηλινές επιχειρήσεις στη Γάζα και την ανοιχτή υποστήριξη της Άγκυρας σε παλαιστινιακές παρατάξεις.

Η Συρία αποτελεί ένα ακόμη σημείο τριβής. Η Άγκυρα υποστηρίζει τη νέα συριακή κυβέρνηση, ενώ το Ισραήλ εδραιώνει την παρουσία του στα κατεχόμενα Υψίπεδα του Γκολάν και διεξάγει συνεχή αεροπορική εκστρατεία σε συριακό έδαφος.

Οι Ισραηλινοί επιτελείς φοβούνται ότι μια πιο ικανή τουρκική αεροπορία θα μπορούσε να περιορίσει τη δυνατότητα του Ισραήλ να δρα μονομερώς πάνω από τη Συρία.

Επιπλέον, οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι ανησυχούν για πιθανούς κινδύνους ασφαλείας πληροφοριών, δεδομένης της απόκτησης των ρωσικών S-400 από την Άγκυρα και των τακτικών επαφών της με τη Μόσχα.

Ο φόβος είναι ότι ευαίσθητες επιχειρησιακές πληροφορίες του F-35 θα μπορούσαν να εκτεθούν ή να διαρρεύσουν.

Μια μακροχρόνια διαμάχη

Η κίνηση της Τουρκίας να αποκτήσει τους S-400 το 2017 προκάλεσε ρήγμα στις σχέσεις με τις ΗΠΑ.

Οι παραδόσεις το 2019 οδήγησαν την Ουάσιγκτον στην απομάκρυνση των τουρκικών εταιρειών από την εφοδιαστική αλυσίδα των F-35, την ακύρωση της παραγγελίας της Τουρκίας και την επιβολή κυρώσεων.

Παρά τις προκλήσεις, η Άγκυρα συνεχίζει να εκπέμπει σήματα ότι η αποκατάσταση της συνεργασίας για τα F-35 παραμένει προτεραιότητα, την ώρα που οι περιφερειακοί της ανταγωνιστές εντείνουν την πίεση για να παραμείνει η πόρτα κλειστή.

Πηγή: almayadeen