Τύμπανα πολέμου στην Ινδική Υποήπειρο: Η διεθνής κοινότητα με κομμένη ανάσα

Σε ένα σπιράλ έντασης που θυμίζει παρτίδα πολέμου χωρίς σαφή νικητή, η Ινδία ξεκίνησε αντίποινα κατά του Πακιστάν την Τρίτη 6 Μαΐου, κατηγορώντας τη γείτονα χώρα για την αιματηρή επίθεση στο Κασμίρ που στοίχισε τη ζωή σε 26 ανθρώπους, κυρίως Ινδούς τουρίστες.

Ο πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι ανακοίνωσε τη διακοπή παροχής νερού προς το Πακιστάν, καταγγέλλοντας ότι «το νερό που ανήκει στην Ινδία έρεε προς τα έξω» και δεσμεύτηκε ότι από εδώ και στο εξής «θα υπηρετεί αποκλειστικά τα ινδικά συμφέροντα».

Η απόφαση αυτή μεταφράστηκε άμεσα σε μονομερή αναστολή της Συνθήκης του Ινδού, που είχε υπογραφεί το 1960 και καθόριζε τη διανομή των ποταμών μεταξύ των δύο χωρών.

Η συνθήκη, μέχρι πρότινος ένα από τα ελάχιστα σταθερά σημεία στη σχέση Ινδίας-Πακιστάν, τινάχτηκε στον αέρα, πυροδοτώντας διπλωματικό και στρατιωτικό ντόμινο.

Η Ινδία προχώρησε σε πυραυλικά πλήγματα με την επιχείρηση «Sindoor», χτυπώντας στόχους που χαρακτήρισε «τρομοκρατικές υποδομές» στο πακιστανικό έδαφος και στο κατεχόμενο Τζαμού και Κασμίρ.

Το Ισλαμαμπάντ αντέδρασε άμεσα. Ο υπουργός Πληροφοριών του Πακιστάν, Αττουλάχ Ταράρ, ανακοίνωσε ότι καταρρίφθηκαν τρία ινδικά αεροσκάφη, ενώ ο Πακιστανός υπουργός Άμυνας Χαουάτζα Ασίφ έκανε λόγο για τουλάχιστον τρεις αμάχους νεκρούς από ινδικούς βομβαρδισμούς, συμπεριλαμβανομένου ενός παιδιού.

Σύμφωνα με το Πακιστάν, επλήγησαν πολιτικές περιοχές, με έναν από τους πυραύλους να χτυπά τζαμί στο Παντζάμπ, προκαλώντας επιπλέον τραυματισμούς.

Αντίστοιχα, το Νέο Δελχί καταγγέλλει παραβίαση της εκεχειρίας με πακιστανικές βολές πυροβολικού στο ινδικό Κασμίρ και απώλειες τριών αμάχων.

Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με κομμένη ανάσα.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, μέσω του εκπροσώπου του Στεφάν Ντουζαρίκ, εξέφρασε την «έντονη ανησυχία» του, καλώντας τις δύο χώρες να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση, δηλώνοντας πως ο κόσμος «δεν αντέχει άλλη μια στρατιωτική σύγκρουση».

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ χαρακτήρισε τις εξελίξεις «ντροπή», παραδεχόμενος πως Ινδία και Πακιστάν «πολεμούν εδώ και αιώνες» και εκφράζοντας την ευχή η κρίση να «τελειώσει γρήγορα».

Σε διπλωματικό μαραθώνιο έχει επιδοθεί και ο υπηρεσιακός ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο, πραγματοποιώντας συνομιλίες με Νέο Δελχί και Ισλαμαμπάντ, ζητώντας ανοικτό διάλογο και αποκλιμάκωση.

Στην αντίπερα όχθη, το Πακιστάν προειδοποιεί ότι οποιαδήποτε απόπειρα αλλαγής της ροής του ποταμού Σενάμπ θα ισοδυναμεί με «πράξη πολέμου».

Ο Σενάμπ είναι ένας από τους τρεις ποταμούς υπό πακιστανική διαχείριση βάσει της συνθήκης του 1960, η οποία πλέον αμφισβητείται εμπράκτως.

Οι Αρχές του Πακιστάν καταγγέλλουν «τεχνητές παρεμβάσεις» στη ροή του ποταμού.

Η κρίση έχει εισέλθει σε επικίνδυνη τροχιά, με τις ένοπλες δυνάμεις και των δύο πλευρών να βρίσκονται σε κόκκινο συναγερμό.

Η Επιτροπή Εθνικής Ασφαλείας του Πακιστάν, ένα από τα ύστατα όργανα στρατηγικού σχεδιασμού, συνεδριάζει εκτάκτως, με φόντο τις προειδοποιήσεις για διπλωματικά αντίμετρα και την αυξανόμενη πιθανότητα γενικευμένης στρατιωτικής σύγκρουσης ανάμεσα σε δύο πυρηνικά εξοπλισμένες δυνάμεις.

Όπως συνόψισε ένας ανώνυμος διπλωμάτης του ΟΗΕ: «Ένα ποτάμι που ξεκινά από το Κασμίρ μπορεί να μετατραπεί σε ποταμό αίματος, αν η λογική παραμεριστεί από την εκδίκηση».

Θα επικρατήσει η διπλωματία ή ο κόσμος θα παρακολουθήσει, για ακόμη μια φορά, το σκοτεινό χορό της Ιστορίας στα Ιμαλάια;

Η Συνθήκη για τα Ύδατα

Η πρόσφατη αναστολή της Συνθήκης για τα Ύδατα του Ινδού (Indus Waters Treaty) από την Ινδία, σε απάντηση σε φονική επίθεση στο Κασμίρ, έχει αναζωπυρώσει τις εντάσεις με το Πακιστάν.

Η συνθήκη, που υπογράφηκε το 1960 με τη μεσολάβηση της Παγκόσμιας Τράπεζας, ρύθμιζε τη διανομή των υδάτων του ποταμού Ινδού και των παραποτάμων του μεταξύ των δύο χωρών.

Η Ινδία είχε τον έλεγχο των ανατολικών ποταμών (Ράβι, Μπεάς, Σάτλετζ), ενώ το Πακιστάν των δυτικών (Ινδός, Τζέλουμ, Τσενάμπ).

Η αναστολή της συνθήκης από την Ινδία, μετά την επίθεση στο Παχαλγκάμ που στοίχισε τη ζωή σε 26 ανθρώπους, έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από το Πακιστάν, το οποίο θεωρεί οποιαδήποτε διατάραξη της ροής των ποταμών ως «πράξη πολέμου».

Η Ινδία, από την πλευρά της, έχει ξεκινήσει εργασίες σε υδροηλεκτρικά έργα στο Κασμίρ, όπως τα φράγματα Σαλάλ και Μπαγκλιχάρ, αυξάνοντας την ικανότητα αποθήκευσης νερού.