Το ΔΝΤ “αποτάσσει” τον νεοφιλελευθερισμό: “Υπάρχουν όρια στη λιτότητα”

Πριν από μια εβδομάδα στο περιοδικό Finance and Development που εκδίδει το ίδιο το ΔΝΤ δημοσιεύθηκε ένα ριζοσπαστικό για το Ταμείο άρθρο που ευθέως βάζει σε νέες βάσεις το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας και πως αυτή πρέπει να λειτουργεί.

Τίτλος του άρθρου ήταν «Neoliberalism: Oversold?», που έθετε ρητορικά το ερώτημα αν έχει δοθεί υπερβολικά μεγάλη αξία στο νεοφιλελευθερισμό. Και χωρίς καμιά αμφιβολία, άρχισε να αμφισβητεί την αποτελεσματικότητα αυτής της οικονομικής θεώρησης των πραγμάτων.

Το άρθρο υπογράφεται από τους τρεις επιφανέστερους οικονομολόγους του Ταμείου, οι οποίοι ασκούν στοχευμένη κριτική σε δύο από τα κυριότερα γνωρίσματά του νεοφιλελευθερισμού: Τη δημοσιονομική προσαρμογή, δηλαδή με απλά λόγια λιτότητα και το απελευθερωμένο ισοζύγιο κεφαλαίων, που βασικά ορίζει την εύκολη εισροή και εκροή χρήματος σε μία χώρα.

Στο κείμενο επισημαίνεται ότι οι δύο επίμαχες πολιτικές προκαλούν αύξηση της ανισότητας, η οποία με τη σειρά της βλάπτει το ύψος αλλά και τη σταθερότητα της οικονομικής ανάπτυξης.

Οι συνέπειες της λιτότητας, όπως η μείωση του ΑΕΠ και η αύξηση της ανεργίας, είναι «υποτιμημένες», επισημαίνουν οι συντάκτες, ενώ παράλληλα αμφισβητούν το κατά πόσον είναι αναγκαίο κράτη που έχουν δημοσιονομικό περιθώριο να προσηλώνονται στη λιτότητα ώστε να μειώσουν το χρέος τους, αντί να εστιάζουν στην έμμεση ελάττωσή του μέσω ανάπτυξης.

Και δεν πέρασαν πολλές ημέρες και σήμερα Πέμπτη, ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ Μορίς Όμπστφελντ στέλνει ένα ακόμη μήνυμα ότι υπάρχουν «όρια» στον «πόνο» λιτότητας που μπορεί να υποστεί μία οικονομία, και τονίζει ότι σε αυτές τις περιπτώσεις οι δανειστές θα πρέπει να επωμίζονται μέρος του βάρους δεχόμενοι μείωση του χρέους.

«Σε ειδικά δύσκολες περιπτώσεις συστήνουμε αναδιάρθρωση του χρέους ή μείωση του χρέους, που απαιτεί πιστωτές να σηκώσουν μέρος του κόστους προσαρμογής. Αυτή είναι η προσέγγιση που αυτή τη στιγμή συστήνουμε για την Ελλάδα», τονίζει ο Μορίς Όμπστφελντ, στέλνοντας ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς την Ευρώπη, τη στιγμή που εταίροι και ΔΝΤ δεν έχουν ακόμα συμφωνήσει για το βάθος της ελάφρυνσης που χρειάζεται το ελληνικό χρέος.

Ο κ. Όμπστφελντ επισήμανε ότι σε χώρες που απαιτούνται μέτρα λιτότητας επειδή τις καλές εποχές το χρέος έφτασε σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα, συνήθως είναι οι φτωχοί που «πλήττονται δυσανάλογα» πολύ, και για αυτό «είναι σημαντικό πάντα να σκεφτόμαστε τους πιο ευάλωτους όταν σχεδιάζουμε τη δημοσιονομική προσαρμογή».

Οι παρατηρήσεις Όμπστφελντ έγιναν στο πλαίσιο μίας εσωτερικής συνέντευξης στο ΔΝΤ, με τίτλο «Εξέλιξη όχι Επανάσταση: Ξανασκεπτόμενοι την Πολιτική στο ΔΝΤ». Η συνέντευξη έρχεται λιγότερο από μία εβδομάδα μετά τη δημοσιοποίηση ενός αναπάντεχου άρθρου στο επίσημο περιοδικό του οργανισμού, που υπογράφεται από τρεις από τους κορυφαίους οικονομολόγους του, και ουσιαστικά αμφισβητεί ορισμένους πυλώνες του νεοφιλελευθερισμού.