Όταν η δημοτική γλώσσα υπηρετούσε τη δικτατορία Μεταξά

Για πολλούς η δημοτική έχει ταυτιστεί με τη δημοκρατία και η καθαρεύουσα με τη χούντα. Πρόκειται για μια αυθαίρετη υπόθεση που δεν διαθέτει ιστορικό υπόβαθρο.

Μερικές φορές στην ελληνική βουλή οι πολιτικοί διαπληκτίζονται σαν χολωμένες νοικοκυρές στα μπαλκόνια λαϊκών συνοικιών.

Σε ορισμένους αυτή η ρητορική εκτράχυνση δεν αρκεί.

Αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνιολογίας, διασπαθίζοντας το δίστηλο που του εμπιστεύθηκε κυριακάτικη εφημερίδα, ζητά από πολιτικούς και δημοσιογράφους να ανταλλάσσουν απροσχημάτιστες ύβρεις, ώστε να ανέλθει στο βήμα η πάλλουσα και ειλικρινής γλώσσα των καθημερινών μας παρεκτροπών.

Ο καθηγητής μάλιστα ζητά από τους δημόσιους αγορητές να αρχίσουν αμέσως το υβρεολόγιο, πριν αύριο εμφανιστεί «κάποιος ακομπλεξάριστος δημαγωγός και φέρει στο φως όψεις της πραγματικής ζωής με οικεία γλώσσα και βρισιές».

Ας αφήσουμε κατά μέρος τα εκκεντρικά μέτρα που προτείνει ο γλωσσολογών κοινωνιολόγος προκειμένου να προληφθεί η έλευση ενός Έλληνα Τραμπ και ας ρίξουμε μια ματιά στη μικρή αναδρομή του γλωσσικού ζητήματος που επιχειρεί πριν ζητήσει αυτά τα απίστευτα.

Για την καθιέρωση της δημοτικής ως γλώσσας του σχολείου και του κράτους το 1976 θριαμβολογεί ως εξής:

«Η δημοκρατική δυναμική που σιγόκαιγε από τις αρχές του αιώνα είχε πλέον φουντώσει, η γλώσσα της Χούντας έφερε το τέλος της καθαρεύουσας».

Ουδέν ανακριβέστερο. Η ταύτιση της δημοτικής με το δημοκρατικό φρόνημα και της καθαρεύουσας με το αντιδημοκρατικό είναι ιστορικό μύθευμα.

Τις δικτατορίες επί ελληνικού εδάφους υπηρέτησαν εξίσου δουλικά και η καθαρεύουσα και η δημοτική.

Η «δημοκρατική δυναμική που σιγόκαιγε», υποτίθεται, από τις αρχές του αιώνα είναι μια αστήρικτη φαντασίωση.

Να πώς θρηνούσε την απώλεια του δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά, υπό τη διαταγή και αιγίδα του οποίου καταρτίστηκε η γραμματική Τριανταφυλλίδη, ο δημοτικιστής Παντελής Πρεβελάκης:

«Υπάρχει κι ένα δεύτερο χρέος που εντάσσεται στο μεγάλο της εθνικής ευγνωμοσύνης, να αναπολήσουμε το έργο που κάτω από την επίνευση και την ενίσχυση του Ιωάννη Μεταξά συντελέστηκε στα Γράμματα και στις Τέχνες».

Να πως μοιρολογούσε τον δικτάτορα ο Μ. Καραγάτσης:

«Ο Μεταξάς ήταν ο πρώτος πραγματικά δημοτικιστής πρωθυπουργός…

»Το χαρακτηριστικό γνώρισμα των μεγάλων αντρών είναι ότι γεννήθηκαν, έζησαν και πέθαναν νέοι».

Με παρεμφερή στόμφο μεγάλυναν τον «μεγάλο άντρα» και εκπρόσωποι του καλλιτεχνικού κόσμου, ο Μανώλης Καλομοίρης και η Μαρίκα Κοτοπούλη και ο Αιμίλιος Βεάκης.

Αυτά τα αναίσχυντα από τους δημοτικιστές της εποχής, λίγο μετά τον θάνατο του Μεταξά το 1941, λίγο πριν το καθεστώς της 4ης Αυγούστου παραδώσει τους πολιτικούς κρατουμένους του, τους έγκλειστους στην Ακροναυπλία και τον Αη Στράτη κομμουνιστές και δημοκράτες, στα χέρια των γερμανικών δυνάμεων κατοχής.

Πηγή: dw.com (Σπύρος Μοσκόβου Senior Editor στην Ευρωπαϊκή Σύνταξη της Deutsche Welle)