Το Reuters εξιστορεί πώς φυγάδευσε ο Άσαντ τον θησαυρό του από τη Συρία πριν καταρρεύσει

Καθώς οι εχθροί του πλησίαζαν τη Δαμασκό, ο Μπασάρ αλ-Ασάντ, που κυβέρνησε τη Συρία με σιδηρά πυγμή, χρησιμοποίησε ένα ιδιωτικό αεροσκάφος για να μεταφέρει κρυφά μετρητά, πολύτιμα αντικείμενα και εμπιστευτικά έγγραφα που αποτυπώνουν το εταιρικό δίκτυο πίσω από τον πλούτο του, μετέδωσε το Reuters.

Ο Γιάσαρ Ιμπραήμ, ο κορυφαίος οικονομικός σύμβουλος του προέδρου, οργάνωσε τη μίσθωση του αεροπλάνου για να μεταφέρει τα πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία του Ασάντ, συγγενείς, συνεργάτες και προσωπικό του προεδρικού μεγάρου με τέσσερις πτήσεις, σύμφωνα με μια λεπτομερή περιγραφή της επιχείρησης που συνέθεσε το Reuters από περισσότερες από δώδεκα πηγές.

Ο Ιμπραήμ, που διηύθυνε το οικονομικό και χρηματοπιστωτικό γραφείο της προεδρίας, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία ενός δικτύου οντοτήτων που χρησιμοποιούσε ο Ασάντ για να ελέγχει μεγάλα τμήματα της συριακής οικονομίας, συχνά λειτουργώντας ως βιτρίνα για τον πρώην ηγέτη, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις κυρώσεων των ΗΠΑ, ειδικούς στην οικονομία της Συρίας και μια πηγή μέσα στο επιχειρηματικό δίκτυο του Ασάντ.

Οι δυτικές χώρες επέβαλαν κυρώσεις στον Ασάντ μετά την καταστολή των φιλοδημοκρατικών διαδηλώσεων του 2011 και αργότερα στον Ιμπραήμ για την υποστήριξή του στο καθεστώς.

Το ιδιωτικό τζετ Embraer Legacy 600 πραγματοποίησε τέσσερις διαδοχικές πτήσεις προς τη Συρία στις 48 ώρες πριν από την πτώση του καθεστώτος, σύμφωνα με την εξέταση των αρχείων παρακολούθησης πτήσεων από το Reuters.

Το αεροσκάφος, με αριθμό ουράς C5-SKY, είναι καταχωρισμένο στη Γκάμπια.

Η τέταρτη πτήση αναχώρησε στις 8 Δεκεμβρίου από τη στρατιωτική αεροπορική βάση Χμεϊμίμ, που λειτουργείται από τη Ρωσία, κοντά στη Λαττάκεια, στην ακτή της Μεσογείου της Συρίας, σύμφωνα με αρχεία παρακολούθησης πτήσεων, μια δορυφορική εικόνα και μια πρώην πηγή της Υπηρεσίας Πληροφοριών της Πολεμικής Αεροπορίας με άμεση γνώση της επιχείρησης.

Ο Ασάντ διέφυγε στη Ρωσία την ίδια ημέρα από την ίδια βάση.

Η επιχείρηση για την εξαγωγή των περιουσιακών στοιχείων του Ασάντ από τη Συρία δεν είχε αναφερθεί προηγουμένως.

Το Reuters συνομίλησε με 14 Σύρους με γνώση του σχεδίου, συμπεριλαμβανομένων υπαλλήλων αεροδρομίου, πρώην αξιωματικών των υπηρεσιών πληροφοριών και της Προεδρικής Φρουράς, καθώς και ενός ατόμου μέσα στο επιχειρηματικό δίκτυο του Ασάντ.

Το πρακτορείο ειδήσεων εξέτασε επίσης μια συνομιλία στο WhatsApp μεταξύ των συνεργατών του Ιμπραήμ, δεδομένα παρακολούθησης πτήσεων, δορυφορικές εικόνες και μητρώα εταιρικής και αεροπορικής ιδιοκτησίας σε τρεις ηπείρους για να συνθέσει την περιγραφή του πώς ο στενότερος έμπιστος του Ασάντ οργάνωσε την ασφαλή διέλευση του αεροπλάνου.

Το τζετ μετέφερε μαύρες, μη σημασμένες, τσάντες με μετρητά τουλάχιστον 500.000 δολαρίων, καθώς και έγγραφα, φορητούς υπολογιστές και σκληρούς δίσκους με κρίσιμες πληροφορίες για την «Ομάδα», τον κωδικό όνομα που χρησιμοποιούσαν ο Ασάντ και οι συνεργάτες του Ιμπραήμ για το πολύπλοκο δίκτυο οντοτήτων που εκτεινόταν σε τηλεπικοινωνίες, τραπεζικές υπηρεσίες, ακίνητα, ενέργεια και άλλες δραστηριότητες, σύμφωνα με το άτομο μέσα στο δίκτυο του Ασάντ, έναν πρώην αξιωματικό της Υπηρεσίας Πληροφοριών της Πολεμικής Αεροπορίας και τη συνομιλία στο WhatsApp.

Ο Ασάντ, του οποίου η τοποθεσία κρατήθηκε μυστική ακόμη και από στενούς συγγενείς τις τελευταίες φρενήρεις ημέρες του καθεστώτος του, έχει λάβει πολιτικό άσυλο στη Ρωσία.

Το Reuters δεν μπόρεσε να επικοινωνήσει με τον ίδιο ή τον Ιμπραήμ για σχόλια.

Τα υπουργεία Εξωτερικών της Ρωσίας και των ΗΑΕ δεν απάντησαν σε ερωτήσεις σχετικά με την επιχείρηση.

Η κυβέρνηση του νέου προέδρου Αχμέντ αλ-Σαράα είναι αποφασισμένη να ανακτήσει τα δημόσια κεφάλαια που μεταφέρθηκαν στο εξωτερικό πριν από την πτώση του Ασάντ, δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος στο Reuters, για να στηρίξει την οικονομία της Συρίας, που υποφέρει από κυρώσεις και έλλειψη συναλλάγματος.

Ο αξιωματούχος επιβεβαίωσε στο Reuters ότι χρήματα διακινήθηκαν λαθραία εκτός χώρας πριν από την ανατροπή του πρώην ηγέτη, χωρίς να διευκρινίσει πώς, προσθέτοντας ότι οι Αρχές εξακολουθούν να προσδιορίζουν πού κατέληξαν τα χρήματα.

Το Reuters δεν μπόρεσε να προσδιορίσει ανεξάρτητα εάν ο Ασάντ διηύθυνε ενεργά την επιχείρηση διαφυγής.

Αρκετές πηγές με άμεση γνώση της αποστολής δήλωσαν ότι δεν θα μπορούσε να είχε πραγματοποιηθεί χωρίς την έγκριση του ηγέτη.

«ΔΕΝ ΕΧΕΤΕ ΔΕΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟ»

Στις 6 Δεκεμβρίου, καθώς οι αντάρτες [τζιχαντιστές] υπό την ηγεσία της ισλαμιστικής ομάδας Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ προέλαυναν προς την πρωτεύουσα, το τζετ Embraer των 13 θέσεων πλησίασε το Διεθνές Αεροδρόμιο της Δαμασκού.

Περισσότεροι από δώδεκα υπάλληλοι με στολές παραλλαγής της Υπηρεσίας Πληροφοριών της Πολεμικής Αεροπορίας της Συρίας –βασικό όργανο πολιτικής καταστολής υπό τον Ασάντ– κινητοποιήθηκαν για να φρουρήσουν την Αίθουσα Τελετών, την VIP ζώνη του αεροδρομίου, και τη διαδρομή πρόσβασης, σύμφωνα με έξι πηγές με γνώση της επιχείρησης. Τέσσερις από αυτές τις πηγές ήταν παρούσες στο σημείο.

Μια χούφτα πολιτικά αυτοκίνητα με φιμέ τζάμια πλησίασαν την περιοχή, δήλωσαν τρία από τα παρόντα άτομα.

Τα αυτοκίνητα ανήκαν στην ελίτ Ρεπουμπλικανική Φρουρά, που είχε ως αποστολή την προστασία του Ασάντ και του Προεδρικού Μεγάρου, δήλωσαν δύο από τα παρόντα άτομα – ο πρώην αξιωματικός πληροφοριών και ένας ανώτερος υπάλληλος του αεροδρομίου.

Η εμπλοκή της Ρεπουμπλικανικής Φρουράς σήμαινε ότι «ο Μπασάρ (αλ-Ασάντ) έδωσε τις εντολές» για την επιχείρηση, σύμφωνα με έναν πρώην ανώτερο μέλος της Ρεπουμπλικανικής Φρουράς.

Η φρουρά λογοδοτούσε μόνο στον διοικητή της, τον ξάδερφο του Ασάντ, στρατηγό Ταλάλ Μαχλούφ, ή στον ίδιο τον Ασάντ, πρόσθεσε αυτό το άτομο.

Ο επικεφαλής της ασφάλειας του αεροδρομίου, ταξίαρχος Γκαντίρ Αλί, είπε στο προσωπικό του αεροδρομίου ότι το προσωπικό της Υπηρεσίας Πληροφοριών της Πολεμικής Αεροπορίας θα χειριζόταν το αεροσκάφος, σύμφωνα με τον Μοχάμεντ Καϊρούτ, επικεφαλής των επίγειων επιχειρήσεων της Syrian Air.

«Αυτό το αεροπλάνο έρχεται να προσγειωθεί και εμείς θα το χειριστούμε», θυμάται ο Καϊρούτ ότι του είπε ο Αλί. «Δεν έχετε δει αυτό το αεροπλάνο.»

Ο Αλί, ανώτερος αξιωματικός της Υπηρεσίας Πληροφοριών της Πολεμικής Αεροπορίας, λάμβανε εντολές απευθείας από το Προεδρικό Μέγαρο, δήλωσαν τρεις υπάλληλοι του αεροδρομίου της Συρίας και ο πρώην αξιωματικός πληροφοριών.

Το Reuters δεν μπόρεσε να επικοινωνήσει με τον Αλί για σχόλια.

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΩΡΕΣ

Το αεροπλάνο C5-SKY πετούσε κάθε φορά προς το Εκτελεστικό Αεροδρόμιο Αλ Μπατίν του Άμπου Ντάμπι, που χρησιμοποιείται από αξιωματούχους και είναι γνωστό για την αυστηρή ιδιωτικότητά του, σύμφωνα με δεδομένα του Flightradar24.

Αρχικά, το τζετ αναχώρησε από το Ντουμπάι στις 6 Δεκεμβρίου και προσγειώθηκε στη Δαμασκό γύρω στο μεσημέρι τοπική ώρα (09.00 GMT).

Στη συνέχεια πέταξε στο αεροδρόμιο Αλ Μπατίν και επέστρεψε στη Δαμασκό λίγο μετά τις 22.00.

Κάθε φορά που προσγειωνόταν, «αυτοκίνητα έσπευδαν προς το αεροπλάνο, παρέμεναν για λίγο και στη συνέχεια έφευγαν λίγο πριν απογειωθεί ξανά το αεροπλάνο», δήλωσε μία από τις πέντε πηγές που εργάζονταν στο αεροδρόμιο.

Ο Αλί είπε στο προσωπικό της Υπηρεσίας Πληροφοριών της Πολεμικής Αεροπορίας ότι προσωπικό του Προεδρικού Μεγάρου και συγγενείς του Ασάντ –συμπεριλαμβανομένων εφήβων– επρόκειτο να επιβιβαστούν στις δύο πρώτες πτήσεις που αναχώρησαν από τη Δαμασκό στις 6 Δεκεμβρίου, οι οποίες μετέφεραν επίσης μετρητά, σύμφωνα με τον πρώην αξιωματικό πληροφοριών που ήταν παρών.

Το Reuters δεν μπόρεσε να αποκτήσει πρόσβαση σε κατάλογο επιβατών ή φορτίου για τις τέσσερις πτήσεις για να επιβεβαιώσει τους επιβάτες ή το φορτίο του αεροπλάνου.

Η δεύτερη πτήση από τη Δαμασκό μετέφερε επίσης πίνακες ζωγραφικής και μερικά μικρά γλυπτά, δήλωσε η ίδια πηγή.

Στις 7 Δεκεμβρίου, το τζετ επέστρεψε στη Δαμασκό γύρω στις 16.00 και αναχώρησε για το Αλ Μπατίν για τρίτη φορά μία ώρα αργότερα, αυτή τη φορά φορτωμένο με τσάντες με μετρητά, καθώς και σκληρούς δίσκους και ηλεκτρονικές συσκευές που περιείχαν πληροφορίες για το εταιρικό δίκτυο του Ασάντ, σύμφωνα με τον αξιωματικό πληροφοριών και την πηγή μέσα στο επιχειρηματικό δίκτυο του Ασάντ.

Οι αποθηκευμένες πληροφορίες περιλάμβαναν οικονομικά αρχεία, πρακτικά συναντήσεων, ιδιοκτησία εταιρειών, ακίνητα και συνεργασίες, καθώς και λεπτομέρειες για μεταφορές μετρητών και υπεράκτιες εταιρείες και λογαριασμούς, δήλωσε αυτή η πηγή.

Αυτή τη φορά, οχήματα που ανήκαν στην πρεσβεία των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ) στη Δαμασκό πλησίασαν την περιοχή VIP του αεροδρομίου πριν απογειωθεί το τζετ, δήλωσε ο πρώην αξιωματικός πληροφοριών, κάτι που, όπως είπε, υποδηλώνει ότι τα ΗΑΕ γνώριζαν για την επιχείρηση.

ΠΑΡΑΚΑΜΨΗ ΣΕ ΡΩΣΙΚΗ ΒΑΣΗ

Νωρίς στις 8 Δεκεμβρίου, οι αντάρτες [τζιχαντιστές] έφτασαν στη Δαμασκό, ωθώντας τον Ασάντ να διαφύγει στο παράκτιο προπύργιό του στη Λαττάκεια, σε συντονισμό με τις ρωσικές δυνάμεις.

Το αεροδρόμιο της Δαμασκού σταμάτησε να λειτουργεί.

Λίγο μετά τα μεσάνυχτα εκείνης της ημέρας, το τζετ C5-SKY αναχώρησε από το Αλ Μπατίν για τελευταία φορά.

Αφού πέρασε πάνω από την πόλη Χομς, βόρεια της Δαμασκού, γύρω στις 03.00 τοπική ώρα, το αεροπλάνο εξαφανίστηκε από την παρακολούθηση πτήσεων για περίπου έξι ώρες πριν εμφανιστεί ξανά πάνω από τη Χομς, κατευθυνόμενο πίσω στο Άμπου Ντάμπι, σύμφωνα με δεδομένα του Flightradar24.

Κατά τη διάρκεια αυτού του χρονικού διαστήματος, προσγειώθηκε στη βάση Χμεϊμίμ στην επαρχία Λαττάκεια, σύμφωνα με τον πρώην αξιωματικό πληροφοριών.

Μια δορυφορική εικόνα που τραβήχτηκε στις 09.11 π.μ. από την Planet Labs κατέγραψε το αεροπλάνο στον διάδρομο της Χμεϊμίμ.

Το Reuters μπόρεσε να επιβεβαιώσει ότι το τζετ Embraer στην εικόνα ήταν το C5-SKY με βάση το μέγεθος, το σχήμα και τα δεδομένα παρακολούθησης πτήσεων.

Το τζετ ήταν το μόνο ιδιωτικό αεροπλάνο που πετούσε μέσα και έξω από τη Συρία μεταξύ 6 και 8 Δεκεμβρίου, σύμφωνα με τα δεδομένα παρακολούθησης πτήσεων.

Επιβαίνοντας στην πτήση από τη Χμεϊμίμ ήταν ο Αχμέντ Χαλίλ Χαλίλ, στενός συνεργάτης του Ιμπραήμ, ενεργός μέσα στο δίκτυο του Ασάντ, σύμφωνα με τον αξιωματικό της Υπηρεσίας Πληροφοριών της Πολεμικής Αεροπορίας, την πηγή μέσα στην επιχειρηματική αυτοκρατορία του Ασάντ και τη συνομιλία στο WhatsApp.

Ο Χαλίλ βρίσκεται υπό δυτικές κυρώσεις για την υποστήριξη του πρώην καθεστώτος μέσω της λειτουργίας και του ελέγχου αρκετών επιχειρήσεων στη Συρία.

Είχε φτάσει στη ρωσική βάση με θωρακισμένο όχημα της πρεσβείας των ΗΑΕ και μετέφερε 500.000 δολάρια σε μετρητά, σύμφωνα με το άτομο μέσα στο δίκτυο του Ασάντ και τα μηνύματα στο WhatsApp.

Ο Χαλίλ είχε αποσύρει τα χρήματα δύο ημέρες νωρίτερα από λογαριασμό στην Syria International Islamic Bank (SIIB), σύμφωνα με τις ίδιες πηγές.

Το άτομο μέσα στον κύκλο του Ασάντ δήλωσε ότι ο λογαριασμός ανήκει στην εταιρεία Al-Burj Investments με έδρα τη Δαμασκό.

Η εταιρεία ανήκει κατά 50% στον Ιμπραήμ, σύμφωνα με το The Syria Report, μια διαδικτυακή πλατφόρμα που περιέχει βάση δεδομένων εταιρειών, συνταγμένη από ειδικούς στη Συρία, η οποία επικαλείται επίσημα συριακά αρχεία του 2018.

Ο Χαλίλ δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο που στάλθηκε μέσω του λογαριασμού του στο Facebook.

Η SIIB και η Al-Burj δεν απάντησαν σε emails που ζητούσαν σχόλια.

Το άτομο μέσα στον επιχειρηματικό κύκλο του Ασάντ και ένας πρώην αξιωματούχος της Αρχής Αερομεταφορών της Συρίας δήλωσαν ότι το τζετ Embraer λειτουργούσε υπό «ξηρά μίσθωση», όπου ο ιδιοκτήτης παρέχει το αεροσκάφος, αλλά όχι πλήρωμα, πιλότο, συντήρηση, επίγειες επιχειρήσεις ή ασφάλιση.

Το Reuters δεν μπόρεσε να προσδιορίσει ποιος διαχειρίστηκε τις πτήσεις.

Ο Ιμπραήμ έφτασε στο Άμπου Ντάμπι στις 11 Δεκεμβρίου, πρόσθεσε αυτό το άτομο.

Όταν ρωτήθηκε για το αεροπλάνο σε συνέντευξη με το Reuters, ο πρόεδρος της Συρίας Αχμέντ αλ-Σαράα αρνήθηκε να σχολιάσει.

«ΤΟ ΛΙΒΑΝΕΖΙΚΟ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟ»

Ο Ιμπραήμ μίσθωσε το τζετ από τον Λιβανέζο επιχειρηματία Μοχάμαντ Ουέμπε, σύμφωνα με ένα μέλος της επιχειρηματικής ελίτ της Συρίας και την πηγή μέσα στο δίκτυο του Ασάντ.

Στη συνομιλία στο WhatsApp, το τζετ περιγράφηκε από έναν συνεργάτη του Ιμπραήμ ως «το λιβανέζικο αεροπλάνο».

Ο Ουέμπε κατέχει την Flying Airline FZCO, εγγεγραμμένη ως εταιρεία Ελεύθερης Ζώνης του Ντουμπάι, σύμφωνα με το προφίλ του στο LinkedIn.

Τον Απρίλιο του 2024, ο Μοχάμαντ Ουέμπε ανάρτησε φωτογραφίες του C5-SKY στο LinkedIn με τη λεζάντα «καλώς ήρθες».

Τον Ιανουάριο, ο επιχειρηματίας έγραψε σε ξεχωριστή ανάρτηση στο LinkedIn ότι το αεροσκάφος ήταν προς πώληση.

Το αεροπλάνο ήταν καταχωρισμένο στη Γκάμπια σε τοπική εταιρεία, την Flying Airline Company, από τον Απρίλιο του 2024.

Τα αρχεία παρακολούθησης πτήσεων δείχνουν ότι, τους μήνες πριν από την πτώση του Ασάντ, το αεροσκάφος είχε πετάξει στη Ρωσία, σύμμαχο του Ασάντ, που βρίσκεται υπό δυτικές αεροπορικές κυρώσεις για την εισβολή της στην Ουκρανία.

Το Reuters δεν μπόρεσε να επικοινωνήσει με τον καταχωρισμένο υπεύθυνο της Flying Airline Company στη Γκάμπια, Σεΐχ Τιτζάν Τζάλοου.

Η Flying Airline Co. ανήκει κατά 30% σε άλλον Λιβανέζο υπήκοο, Ουσάμα Ουέμπε, και κατά 70% στον Ιρακινό υπήκοο Σάφα Αχμέντ Σάλεχ, σύμφωνα με τα αρχεία της Γκάμπιας.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν ότι ο Μοχάμαντ Ουέμπε έχει έναν γιο που ονομάζεται Ουσάμα, ο οποίος επίσης εργάζεται στον αεροπορικό κλάδο.

Το Reuters δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει αν είναι το ίδιο πρόσωπο που αναφέρεται στο μητρώο της Γκάμπιας.

Επικοινωνώντας με το Reuters, ο Μοχάμαντ Ουέμπε αρνήθηκε οποιαδήποτε εμπλοκή με τις πτήσεις του C5-SKY μέσα και έξω από τη Συρία και δήλωσε στο Reuters ότι δεν κατέχει το αεροπλάνο, αλλά το νοικιάζει «μερικές φορές» από έναν μεσίτη, του οποίου το όνομα αρνήθηκε να αποκαλύψει. Δεν απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με το αν ο γιος του ήταν εμπλεκόμενος.

Ο Ουσάμα Ουέμπε δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο. Το Reuters δεν μπόρεσε να εντοπίσει τον Σάφα Αχμέντ Σάλεχ.

Σημείωση TRIBUNE: Τα παραπάνω αποτελούν δημοσίευμα του Reuters και αναδημοσιεύονται με κάθε επιφύλαξη.