Σε επτά κλινικές στην Ελλάδα είχε δοθεί σπέρμα με καρκινικό γονίδιο από Δανό δότη

Σε επτά κλινικές στην Ελλάδα είχε δοθεί το σπέρμα του Δανού δότη με το γονίδιο καρκίνου, με τέσσερα παιδιά να νοσούν από τη νόσο.

Η υπόθεση έχει ξεσηκώσει σοβαρές αντιδράσεις σε όλη την Ευρώπη, καθώς τα παιδιά που γεννήθηκαν χάρη στο συγκεκριμένο σπέρμα, εμφανίζουν έως και 90% πιθανότητα να νοσήσουν με καρκίνο.

Σύμφωνα με το BBC, ένα από τα ΜΜΕ που αποκάλυψαν την απίστευτη υπόθεση, ο δότης, που ξεκίνησε να δίνει σπέρμα το 2005 όταν ήταν φοιτητής, ήταν υγιής και πέρασε τον απαραίτητο έλεγχο. Ωστόσο, τμήμα του DNA του είχε μεταλλαχθεί πριν ακόμη γεννηθεί, επηρεάζοντας το γονίδιο TP53, το οποίο αποτρέπει τη μετατροπή των κυττάρων σε καρκινικά. Το μεγαλύτερο μέρος του σώματός του δεν φέρει τη βλαβερή μετάλλαξη, όμως έως και 20% των σπερματοζωαρίων του την περιέχουν.

Όσα παιδιά συλλαμβάνονται από αυτά τα σπερματοζωάρια έχουν τη μετάλλαξη σε κάθε κύτταρο, μια κατάσταση γνωστή ως σύνδρομο Li Fraumeni, που συνοδεύεται από έως και 90% πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου, συχνά στην παιδική ηλικία, καθώς και του κινδύνου για καρκίνο του μαστού στις γυναίκες. Όπως είπε η καθηγήτρια γενετικής, Κλερ Τέρνμπουλ, η διάγνωση είναι «καταστροφική» και απαιτεί ετήσιες μαγνητικές τομογραφίες και υπερηχογραφήματα, ενώ πολλές γυναίκες αφαιρούν προληπτικά τους μαστούς τους.

Στην Ελλάδα

Τον Νοέμβριο του 2020, Έλληνας ογκολόγος που ειδικεύεται στον παιδικό καρκίνο, και με τον οποίο επικοινώνησαν οι ερευνητές, εντόπισε τη μετάλλαξη TP53 σε τρία παιδιά από την ίδια οικογένεια, όλα συλληφθέντα μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης σε ελληνικές κλινικές από τον ίδιο δότη.

Ένα από τα παιδιά νοσεί με καρκίνο. Το 2023, ο Έλληνας γιατρός συνάντησε και τέταρτο παιδί από τον ίδιο δότη, που φέρει επίσης τη μετάλλαξη.

«Παιδιά έχουν ήδη πεθάνει»

Η Dr. Edwige Kasper από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Ρουέν, που παρακολουθεί αρκετές από τις οικογένειες, δήλωσε ότι πολλά από τα παιδιά έχουν ήδη εμφανίσει καρκινικούς όγκους, κάποια περισσότερους από έναν, και ότι ορισμένα έχουν ήδη πεθάνει σε πολύ μικρή ηλικία.

Το σπέρμα του δότη διακινήθηκε από την European Sperm Bank στη Δανία και χρησιμοποιήθηκε από 67 κλινικές σε 14 χώρες, μεταξύ αυτών στην Ελλάδα και την Κύπρο. Αν και δεν πουλήθηκε σε κλινικές του Ηνωμένου Βασιλείου, εντούτοις Βρετανίδες ασθενείς που ταξίδεψαν στη Δανία έλαβαν το σπέρμα και ενημερώθηκαν ήδη.

Οι υγειονομικές αρχές σε διάφορες χώρες έχουν ξεκινήσει ενημέρωση οικογενειών, με κάλεσμα σε γονιδιακό έλεγχο για όλα τα παιδιά που έχουν συλληφθεί με το συγκεκριμένο δείγμα.