Νίκος Δένδιας: «Η Κύπρος δεν κείται μακράν» – Η ελλαδική ΑΟΖ θα φτάσει μέχρι την κυπριακή ΑΟΖ

Την Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου 2025, κατά την ομιλία του στη Βουλή επί του Σχεδίου Νόμου «Κύρωση του Κρατικού Προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2026», ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, τόνισε την ανάγκη για άμεση θωράκιση της Ελλάδας λόγω των ραγδαίων γεωπολιτικών ανακατατάξεων και αναθεωρητικών πολιτικών, παρουσιάζοντας την «Ατζέντα 2030» ως τη στρατηγική επιβίωσης και ανάπτυξης.

Η στρατηγική ανάλυση του διεθνούς περιβάλλοντος

Ο Υπουργός ξεκίνησε επισημαίνοντας τις ταχύτατες αλλαγές στο διεθνές περιβάλλον, οι οποίες χαρακτηρίζονται από:

◾Πρωτοφανείς γεωπολιτικές ανακατατάξεις.

◾Αναθεωρητικές πολιτικές και ένοπλες συρράξεις.

◾Αλλαγή συνόρων διά της βίας.

◾Περιφερειακούς παίκτες που επιδιώκουν ζώνες επιρροής.

Ειδική αναφορά έγινε στη νέα στρατηγική εθνικής ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών, η οποία θέτει εν αμφιβόλω τον ρόλο τους ως εγγυητή μιας «rules-based international order».

Παράλληλα, τόνισε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση απέχει πολύ από τη διαμόρφωση αμυντικής αυτονομίας και παρουσιάζει εσωτερικές διαφορές ως προς την αντίληψη της απειλής.

Το συμπέρασμα όλων αυτών είναι ότι η Ελλάδα οφείλει να θωρακιστεί έναντι κάθε δυνητικής απειλής, με στόχο την αποτροπή, την οποία πρέπει να μπορεί να πραγματοποιήσει μόνη της αν χρειαστεί.

Αυτό αποτελεί συνταγματική υποχρέωση κάθε κυβέρνησης και κάθε Υπουργού Εθνικής Άμυνας.

Τεχνολογία και προκλήσεις των Ενόπλων Δυνάμεων

Ο κ. Δένδιας υπογράμμισε τον καταιγιστικό ρυθμό των τεχνολογικών εξελίξεων και τα διδάγματα από τις ένοπλες συρράξεις στην Ουκρανία, τον Καύκασο και τη Μέση Ανατολή, που δείχνουν ότι ο τρόπος διεξαγωγής των πολέμων έχει αλλάξει ριζικά.

Ανέφερε, επίσης, τις εσωτερικές προκλήσεις:

◾Πληθυσμιακή συρρίκνωση.

◾Δυσχέρεια στην προσέλκυση και διατήρηση στελεχών, λόγω της αδυναμίας ανταγωνισμού με τις απολαβές της αγοράς.

Ο Υπουργός κατέστησε σαφές ότι η προσαρμογή στις νέες συνθήκες είναι θέμα επιβίωσης και δεν μπορεί να γίνει με τη νοοτροπία των Δημόσιων Επιχειρήσεων και Οργανισμών (ΔΕΚΟ) της δεκαετίας του ’80.

Η «Ατζέντα 2030»: Νέο δόγμα, δομή και οικονομική φιλοσοφία

Για την αντιμετώπιση των παραπάνω, προτείνεται και εφαρμόζεται η στρατηγική «Ατζέντα 2030», η οποία περιλαμβάνει:

1. Νέο Δόγμα Αποτροπής.

2. Νέα Δομή Δυνάμεων και διάρθρωση του στελεχιακού δυναμικού.

3. Δημιουργία οικοσυστήματος αμυντικής καινοτομίας.

4. Επανεκκίνηση και αναγέννηση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας.

5. Μακροπρόθεσμο Αμυντικό Προγραμματισμό (12+8 χρόνια).

6. Ολιστική προσέγγιση για τη στήριξη του επιπέδου ζωής των στελεχών και των οικογενειών τους.

Οικονομική Αντίληψη της Άμυνας

Η φιλοσοφία της «Ατζέντα 2030» αντιμετωπίζει την άμυνα όχι ως καταναλωτή του υστερήματος του ελληνικού λαού, αλλά ως επένδυση στην ασφάλειά του και ως μοχλό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και αύξησης των εξαγωγών.

Στόχος είναι η απάντηση στα δύο βασικά προβλήματα που οδήγησαν τη χώρα στη χρεοκοπία: το δημόσιο χρέος και το προβληματικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.

Δημοσιονομική πειθαρχία: Οι δαπάνες του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας κινούνται αυστηρά εντός του δημοσιονομικού πλαισίου, διότι μία οικονομικά αδύναμη χώρα δεν μπορεί να είναι εθνικά ισχυρή.

Ο Μακροπρόθεσμος Προγραμματισμός εξασφαλίζει διαύγεια και διαφάνεια.

Αναπτυξιακός ρόλος: Γίνεται προσπάθεια για εκμετάλλευση του αναπτυξιακού ρόλου των δαπανών. Θεωρείται απαράδεκτο το γεγονός ότι η εγχώρια παραγωγή συμμετέχει στο ΑΕΠ μόλις κατά 0,7%.

Συμμετοχή εγχώριας βιομηχανίας: Υιοθετείται μοντέλο συμμετοχής του εγχώριου αμυντικού οικοσυστήματος κατά 25% μεσοσταθμικά στις δαπάνες.

Καινοτομία και έρευνα: Έχει κατανεμηθεί το 1,5% του Εξοπλιστικού Προγράμματος για προγράμματα Έρευνας και Ανάπτυξης και επιπλέον 1% για την ανάπτυξη του εγχώριου οικοσυστήματος καινοτομίας (π.χ. ΕΛΚΑΚ με 18 καινοτόμα προγράμματα).

Σύζευξη Επιχειρήσεων/Ε.Δ.: Αναφέρθηκε η επιτυχημένη σύζευξη καινοτόμων επιχειρήσεων με τις Ένοπλες Δυνάμεις, όπως φάνηκε στην άσκηση «Αίσιος Οιωνός».

Στήριξη του στελεχιακού δυναμικού

Ο Υπουργός τόνισε την αυστηρή λογική εξοικονόμησης πόρων (π.χ. κλείσιμο στρατοπέδων, αλλαγή Δομών) και την επανεπένδυση αυτών των προϊόντων εξοικονόμησης στη βελτίωση των όρων ζωής των στελεχών.

Αυξήσεις αποδοχών: Προβλέπονται αυξήσεις στις αποδοχές των στελεχών από 13% έως 24% μεσοσταθμικά, αναδρομικά από την 1η Οκτωβρίου 2025.

Τόνισε ότι κάθε στέλεχος θα λαμβάνει υψηλότερο μισθό έως την τελευταία ημέρα υπηρεσίας, μεγαλύτερη σύνταξη και μεγαλύτερο εφάπαξ.

Οι αυξήσεις θα είναι ακόμα μεγαλύτερες με το αυξημένο Επίδομα Θέσης Ευθύνης και το νέο Επίδομα Διοίκησης (π.χ. Κυβερνήτης Φρεγάτας με αύξηση που προσεγγίζει ή ξεπερνά το 50%).

Αμοιβή οπλιτών: Θεσπίστηκε αξιοπρεπής αμοιβή για τους στρατευμένους (100€ στον Έβρο και στα νησιά, 50€ στην ενδοχώρα), αντί του εξευτελιστικού ποσού των 8,8€/μήνα.

Στεγαστικό πρόγραμμα: Ανακοίνωσε το μεγαλύτερο Στεγαστικό Πρόγραμμα στην ιστορία της Ελλάδας, με 10.500 νέες και 7.000 συντηρούμενες κατοικίες, χωρίς καταβολή χρημάτων από το Υπουργείο Οικονομικών. Οι πρώτες 1.000 αναμένεται να παραδοθούν έως το τέλος του 2026.

Μείωση κόστους διαβίωσης: Προβλέπεται η μείωση του κόστους του «καλαθιού της στρατιωτικής οικογένειας» στα στρατιωτικά πρατήρια κατά 20%-25% σε σχέση με την υπόλοιπη αγορά εντός του 2026.

Το Τίμημα της ελευθερίας και η σύγκριση δαπανών

Ο κ. Δένδιας χαρακτήρισε τον Προϋπολογισμό των 7 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Άμυνα ως «το τίμημα της προστασίας απέναντι σε υπαρκτή απειλή».

Συνέκρινε τις ελληνικές δαπάνες με αυτές της χώρας από την οποία εκδηλώνεται η κύρια απειλή, σημειώνοντας ότι η αντίπαλη χώρα είναι:

◾9 φορές μεγαλύτερη πληθυσμιακά.

◾Το κόστος των εξοπλιστικών της δαπανών ανέρχεται σε 28,7 δισεκατομμύρια ευρώ.

Τόνισε ότι «πρέπει με τον δικό μας προϋπολογισμό να αντιμετωπίσουμε έναν πολλαπλάσιο προϋπολογισμό», θεωρώντας ότι αυτό είναι το τίμημα της ελευθερίας, δηλαδή το τίμημα για την αυτόνομη απόφαση του ελληνικού λαού για το μέλλον του, εντός του πλαισίου του Διεθνούς Δικαίου.

Απαντήσεις σε Προέδρους και Κοινοβουλευτικούς Εκπροσώπους

Σε απάντηση των παρατηρήσεων των Κομμάτων, ο Υπουργός αναφέρθηκε στα εξής:

SAFE / Ευρωπαϊκή Άμυνα

◾Διέψευσε τα δημοσιεύματα περί ανάκλησης ή μείωσης της ελληνικής πρότασης στο SAFE (Sovereign Ammunition and Equipment Fund).

◾Εξήγησε ότι το SAFE είναι δάνειο και η χώρα πρότεινε πολλά προγράμματα που ήδη υπάρχουν στο εξοπλιστικό της πρόγραμμα.

◾Η αύξηση του υπολογισμού στα 3 δισ. προήλθε από την πρόταση πολλών εναλλακτικών, καθώς τίποτα δεν έχει λήξει.

◾Το SAFE βρίσκεται σε στάδιο διαπραγμάτευσης («matrix δυνατοτήτων») και η τελική επιλογή θα έρθει προς έγκριση στην Επιτροπή Εξοπλιστικών της Βουλής.

◾Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε το άθροισμα να είναι αυτό του ήδη εγκριθέντος δανείου, ενόψει της ανακατανομής των αδιάθετων και της δημιουργίας του SAFE II.

Εξοπλιστικά και Rafale

Διασαφήνισε ότι η μη συμπερίληψη ενός ελληνικού πλοίου στο SAFE δεν σημαίνει ότι δεν περιλαμβάνεται στα συνολικά εξοπλιστικά.

Διευκρίνισε την προηγούμενη δήλωσή του για τα Rafale, εξηγώντας στον κ. Χαρίτση ότι το αεροσκάφος είναι εξαιρετικά ακριβό και ικανό για πολύ περισσότερα από τον απλό αντιαεροπορικό ρόλο στο Αιγαίο (π.χ. μπορεί να φτάσει και να επιστρέψει στην Κύπρο).

Αυτό δεν το καθιστά ακατάλληλο, αλλά υπογραμμίζει ότι αδικεί τις δυνατότητές του η δέσμευση μόνο σε αυτόν τον ρόλο.

Για τον Αντιαεροπορικό Θόλο («Θόλος του Αχιλλέα»), το κριτήριο επιλογής συστημάτων (πυραυλικό πυροβολικό, αντιαεροπορικά κ.λπ.), ειδικά από το Ισραήλ, είναι η αποτελεσματικότητα και το κόστος, με την προμήθεια να γίνεται μέσω διακρατικών συμφωνιών και να έρχεται προς έγκριση στην Επιτροπή Εξοπλιστικών.

Διπλωματία και γειτονικές χώρες

Τόνισε επανειλημμένως ότι «η Κύπρος δεν κείται μακράν» και περιλαμβάνεται στον αμυντικό σχεδιασμό.

«…έχω επανειλημμένως πει εγώ ο ίδιος ότι η Κύπρος δεν κείται μακράν, επανειλημμένως. Και επίσης ο όλος μας, προφανώς, αμυντικός σχεδιασμός την περιλαμβάνει».

Υπενθύμισε την επίσκεψή του ως Υπουργός Εξωτερικών στη Μαριούπολη και τη Μόσχα πριν από την εισβολή, για την προστασία του Ελληνισμού της περιοχής.

«Και ο λόγος για τον οποίο πήγα ήταν ακριβώς για να μιλήσω με τη ρωσική ηγεσία για την προστασία του Ελληνισμού της Μαριούπολης».

Όσον αφορά την οριοθέτηση ΑΟΖ με την Ιταλία, διευκρίνισε ότι το εμπόδιο για 50 χρόνια ήταν η κόκκινη γαρίδα, ζήτημα που δεν ενδιαφέρει τους Έλληνες αλιείς.

Σχετικά με τη συμφωνία με την Αίγυπτο, σημείωσε ότι πρόκειται για μερική συμφωνία, η οποία δεν οριοθετεί την ελληνική διεκδίκηση στο σύνολό της στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ υπάρχει ειδικό άρθρο που επιτρέπει τη συνέχιση της συζήτησης για το υπόλοιπο τμήμα.

«Όσον αφορά τώρα τα θέματα του Καστελλορίζου κύριε Πρόεδρε, που είναι πολύ σοβαρό ζήτημα και σας απαντώ επ’ αυτού.

»Η συμφωνία μας με την Αίγυπτο είναι μερική συμφωνία. Δεν οριοθετεί την ελληνική διεκδίκηση στην Ανατολική Μεσόγειο.

»Με την Αίγυπτο συμφωνήσαμε σε αυτό το τμήμα. Υπάρχει και υπόλοιπο, για αυτό λέγεται “μερική”. Θα συζητήσουμε και για το υπόλοιπο».

Ζητήματα ενημέρωσης και συναίνεση

Απέρριψε τους ισχυρισμούς περί «αιφνιδιασμού» για το νομοθέτημα των στελεχών, καθώς αυτό ήταν στη δημοσιότητα και τη δημόσια διαβούλευση για τέσσερις μήνες.

Τόνισε ότι τα χρήματα των αμυντικών δαπανών ανήκουν στον ελληνικό λαό και προσφέρθηκε να καλύψει κάθε κενό ενημέρωσης με τους Επιτελείς του, ακόμη και με απλό τηλεφώνημα.

Έκλεισε απευθύνοντας έκκληση στα κόμματα να ψηφίσουν τις αμυντικές δαπάνες, επιδιώκοντας την εθνική συναίνεση και την κοινή αντίληψη στα θέματα της Άμυνας, παρά τις αντιφάσεις περί «υπερεξοπλισμών» και «μικρότερου δανείου από το SAFE».