Αρχιεπίσκοπος Κύπρου: «Η Τουρκία προσπαθεί επί του παρόντος να επιβληθεί σε ολόκληρη την περιοχή και να επιδείξει τη δύναμή της»

Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Γεώργιος Γ’ δήλωσε ότι η Τουρκία προσπαθεί να επιβληθεί σε ολόκληρη την περιοχή για να επιδείξει τη δύναμή της και κάλεσε τον ελεύθερο κόσμο να της αντισταθεί.

Μιλώντας στο κουρδικό πρακτορείο ειδήσεων ANF, ο Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος Γ’ υπογράμμισε ότι υπό τις παρούσες συνθήκες είναι απαραίτητο να υπάρχει ικανότητα άμυνας και αντίστασης:

«Αν και επιθυμούμε μια ειρηνική λύση, πρέπει τουλάχιστον να στοχεύσουμε στη δημιουργία μιας αμυντικής ασπίδας στην Κύπρο».

Κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις της διαίρεσης

Ερώτηση: Ποιες είναι οι σκέψεις σας σχετικά με τις κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις και τις αρνητικές συνέπειες της διαίρεσης, όσον αφορά τη θέση της Τουρκίας στην Κύπρο, η οποία περιγράφεται ως «κατοχική δύναμη»;

Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος Γ’: «Το βλέπουμε στην καθημερινότητά μας: οι μόνιμοι και νόμιμοι κάτοικοι έχουν εκτοπιστεί από τις κατεχόμενες περιοχές και η ζωή τους έχει αλλάξει ριζικά.

»Μεταφέρονται έποικοι από την Τουρκία.

»Υπάρχει μια διαδικασία αποικισμού που αποσκοπεί στην αλλαγή της δημογραφικής δομής της περιοχής.

»Έχουν επίσης αποχωρήσει Τουρκοκύπριοι, πολλοί έχουν μεταναστεύσει στο εξωτερικό, και έτσι η κοινωνική συνοχή στις κατεχόμενες περιοχές έχει καταστραφεί.

»Στον πολιτισμό μας, οι εκκλησίες μας έχουν κατεδαφιστεί, τα κοιμητήρια μας βεβηλωθεί και κάθε ίχνος του παρελθόντος μας έχει σβηστεί.

»Ωστόσο, το παρελθόν της Κύπρου εκτείνεται σε 3.500 χρόνια, έχει τόσο ελληνική ιστορία όσο και 2.000 χρόνια χριστιανικής κληρονομιάς.

»Όλα αυτά αποτελούν ανατροπή στην κοινωνική και πολιτιστική μας ζωή που προκλήθηκε από την τουρκική εισβολή.

»Είναι αληθινή κατοχή, και δεν υπάρχει ίχνος επιείκειας από την πλευρά τους».

Η στρατηγική σημασία της Κύπρου

Ερώτηση: Πώς αξιολογείτε τη στρατηγική σημασία της Κύπρου υπό το πρίσμα των πρόσφατων συζητήσεων για τον ενεργειακό διάδρομο της Ανατολικής Μεσογείου;

Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος Γ’: «Η Κύπρος κατέχει μια γεωγραφική θέση που οδήγησε σε πολλές κατακτήσεις ανά την ιστορία.

»Η τοποθεσία της βρίσκεται στο σταυροδρόμι όπου η Ευρώπη συναντά την Ασία και την Αφρική, κατά μήκος σημαντικών εμπορικών δρόμων.

»Τώρα, με τον σχηματισμό λεκανών παρόμοιων με το Δέλτα του Νείλου, έχουμε γίνει για άλλη μια φορά μια περιζήτητη περιοχή.

»Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι όσοι ζουν σε μια χώρα δεν έχουν το δικαίωμα να επωφελούνται από τους πόρους που προσφέρει αυτή η χώρα.

»Η ευνοϊκή μας θέση ωφελεί τόσο τους Ελληνοκύπριους όσο και τους Τουρκοκύπριους, και δεν έχουμε καμία αντίρρηση σε ειρηνικές σχέσεις, ούτε στο να είναι η Τουρκία μέρος τέτοιων ειρηνικών σχέσεων. Δεν τρέφουμε κακία απέναντι σε κανέναν».

Το αδιέξοδο στο τρίγωνο ΕΕ–Κύπρου–Τουρκίας

Ερώτηση: Πώς ερμηνεύετε το τρέχον αδιέξοδο στο τρίγωνο Ευρωπαϊκή Ένωση–Κύπρος–Τουρκία; Πολλοί υποστηρίζουν ότι η Τουρκία ακολουθεί μια μονομερή προσέγγιση που εξυπηρετεί μόνο τα δικά της συμφέροντα. Κατά την άποψή σας, ποιοι είναι οι κύριοι στόχοι πίσω από την επιμονή της Τουρκίας να διατηρεί αυτήν την εγωιστική στάση;

Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος Γ’: «Η Τουρκία δεν πέτυχε ποτέ τους στόχους της στην Κύπρο.

»Κοιτάζοντας πίσω στην ιστορία, βλέπουμε ότι το 1920 ο Μουσταφά Κεμάλ, ο οποίος αργότερα θα έπαιρνε το όνομα Ατατούρκ, συγκέντρωσε όσους ήταν δυσαρεστημένοι με τον Σουλτάνο.

»Συγκάλεσαν τη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση στην Άγκυρα και έλαβαν ορισμένες αποφάσεις.

»Μία από αυτές τις αποφάσεις ήταν να “πάρουν πίσω” την Κύπρο, δηλαδή να διεκδικήσουν την Κύπρο, η οποία κάποτε ήταν μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

»Είχαν αναγκαστεί να παραδώσουν την Κύπρο στη Βρετανία για να προστατευθούν από τη Ρωσία, αλλά έθεσαν ως στόχο να την ανακτήσουν.

»Από τότε, αυτό έχει γίνει η εξωτερική τους πολιτική.

»Όσες φορές κι αν αλλάζουν οι κυβερνήσεις στην Τουρκία, η εξωτερική τους πολιτική συνεχίζει να στοχεύει στην κατάκτηση της Κύπρου.

»Ακόμη κι αν μιλούν για άλλους στόχους, αυτός ο στόχος παραμένει ο ίδιος.

»Η Τουρκία χρησιμοποιεί την Ευρωπαϊκή Ένωση για να αποκτήσει κονδύλια ή για να καθιερώσει μια ειδική σχέση, ωστόσο, όπως έχουμε δει, δεν κάνει την παραμικρή παραχώρηση, ούτε στην αναγνώριση της Κύπρου ως μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ούτε σε οποιοδήποτε άλλο ζήτημα.

»Ως εκ τούτου, πρέπει να γνωρίζουμε τις προθέσεις της Τουρκίας και να μην παραπλανιόμαστε».

Η ρεαλιστικότερη λύση

Ερώτηση: Είστε μεταξύ των πλέον αρμόδιων για να απαντήσετε: ποια είναι η εναλλακτική λύση στο Κυπριακό, ποια πρόταση βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη ή, στην πραγματικότητα, η πιο ρεαλιστική λύση για την Κύπρο;

Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος Γ’: «Ζούμε σε μια εποχή όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα πρέπει να γίνονται σεβαστά από όλους.

»Ως Κύπρος, είμαστε μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).

»Τι είναι λοιπόν τόσο παράδοξο στο να θέλουμε ολόκληρος ο πληθυσμός της Κύπρου, ο νόμιμος πληθυσμός της Κύπρου, να απολαμβάνει τα ίδια δικαιώματα με όλους τους ελεύθερους λαούς σε μια ενωμένη Ευρώπη;

»Στις ευρωπαϊκές χώρες, όλοι έχουν το δικαίωμα της ελεύθερης κυκλοφορίας.

»Τότε γιατί δεν μπορούμε να κυκλοφορούμε ελεύθερα σε ολόκληρη την Κύπρο;

»Έχουν το δικαίωμα της μόνιμης κατοικίας, μπορούν να χτίζουν σπίτια και να ζουν όπου επιθυμούν. Τότε γιατί δεν μπορούμε να ζήσουμε στα δικά μας σπίτια; Μας έδιωξαν από αυτά.

»Έχουν το δικαίωμα απόκτησης περιουσίας οπουδήποτε. Τότε γιατί στερούμαστε τις περιουσίες μας;

»Αυτό που ζητάμε είναι αυτό που όλοι οι άλλοι Ευρωπαίοι και ελεύθεροι άνθρωποι κατέχουν: κάθε άτομο πρέπει να μπορεί να κινείται ελεύθερα, να κατέχει περιουσία και να ζει όπου επιθυμεί.

»Αυτό θα ωφελήσει τόσο τους Τουρκοκύπριους όσο και όλους τους άλλους που ζουν στην Ευρώπη».

Ομοιότητες με το Κουρδικό Ζήτημα

Ερώτηση: Το Κυπριακό παραμένει άλυτο εδώ και μισό αιώνα. Κατά την άποψή σας, ποιες ομοιότητες υπάρχουν μεταξύ της αναζήτησης ειρήνης και λύσης του κουρδικού λαού και του αιτήματος του κυπριακού λαού για μια δίκαιη διευθέτηση;

Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος Γ’: «Υπάρχουν ομοιότητες, και υπάρχουν διαφορές. Η ομοιότητα είναι η εξής: εμείς εκδιωχθήκαμε από τις δικές μας εκτάσεις, και στους Κούρδους δεν επιτρέπεται να παραμείνουν στις δικές τους περιοχές. Βομβαρδίζονται καθημερινά, διώχνονται από αυτές τις περιοχές, εκφοβίζονται και αναγκάζονται να φύγουν. Αυτές είναι οι ομοιότητες.

»Αλλά υπάρχει και μια διαφορά. Είχαμε ένα ελεύθερο, ανεξάρτητο κράτος. Παρεμβλήθηκαν σε αυτό το κράτος, το κατέστρεψαν και πήραν μέρος της γης μας. Στην κουρδική περίπτωση, τουλάχιστον -και το λέω εντός εισαγωγικών- δεν υπήρχε τέτοιο κράτος, και με το πρόσχημα ότι ήταν “δική τους” γη, υπέθεσαν ότι είχαν το δικαίωμα να παρέμβουν, παρόλο που δεν ήταν ούτε νόμιμο ούτε ηθικό.

»Άρα υπάρχουν ομοιότητες. Και οι δύο λαοί υποφέρουν. Γι’ αυτό πρέπει να επιδιώξουμε τον εκδημοκρατισμό στην Τουρκία και παντού αλλού.

»Δεν έχουμε έχθρα προς τον τουρκικό λαό. Αντιθέτως, θέλουμε να ζήσουμε ειρηνικά, αλλά δεν θέλουμε να είμαστε ένας λαός διαρκώς υποταγμένος και στερημένος δικαιωμάτων».

Ο αντίκτυπος της στρατιωτικής παρουσίας της Τουρκίας

Ερώτηση: Η στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας τόσο στις περιοχές του Κουρδιστάν όσο και στην Κύπρο περιγράφεται από το κοινό ως «κατοχή». Πώς αξιολογείτε τον αντίκτυπο αυτής της παρουσίας στην ειρήνη στη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο; Βλέπουμε προβλήματα παντού όπου υπάρχουν τουρκικά στρατεύματα. Πώς θα εξηγούσατε την επίδρασή της στην ειρήνη;

Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος Γ’: «Το βλέπουμε καθαρά. Βλέπουμε ότι η Τουρκία προσπαθεί επί του παρόντος να επιβληθεί σε ολόκληρη την περιοχή και να επιδείξει τη δύναμή της.

»Παρουσιάζεται ως μια αναδυόμενη περιφερειακή δύναμη.

»Πέρα από μέρος της Κύπρου, καταλαμβάνει επίσης τη Συρία· έχει στρατεύματα μέχρι την Αφρική και βάσεις παντού, και έτσι επιδιώκει να επιβεβαιώσει την υπεροχή της σε κάθε σημείο.

»Μέσω συμφωνιών με τη Λιβύη, ακόμη κι αν αυτές είναι παράνομες και παράτυπες, επιδιώκει να επιδείξει αυτή τη δύναμη.

»Αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό, και ο ελεύθερος κόσμος πρέπει να ασκήσει πίεση στην Τουρκία σχετικά με αυτό: αυτός δεν είναι ο τρόπος για να επιβεβαιωθεί κανείς τον εικοστό πρώτο αιώνα.

»Οι αδύναμοι έχουν επίσης δικαίωμα να ζήσουν σε αυτόν τον κόσμο, και εμείς διεκδικούμε τα ανθρώπινα δικαιώματά μας.

»Κάθε άτομο μπορεί να ζει ελεύθερα στην πατρίδα του, και αν ένας γείτονας είναι ισχυρότερος, ας ζήσει αυτός ο γείτονας με τη δική του δύναμη στη δική του πατρίδα. Δεν πρέπει να παρεμβαίνει στη ζωή των άλλων».

Ειρηνική σύγκλιση των αγώνων

Ερώτηση: Πώς μπορούν ο κουρδικός αγώνας για την ελευθερία και η επιθυμία του κυπριακού λαού για μια δίκαιη ειρήνη να ενισχύσουν ο ένας τον άλλον εν μέσω συνεχιζόμενων συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή και του άλυτου Κουρδικού ζητήματος; Με άλλα λόγια, εάν λυθούν τα προβλήματα στη Μέση Ανατολή, θα είχε αυτό θετική αντανάκλαση στην Κύπρο, ή εάν επιτευχθεί ειρήνη στην Κύπρο, θα είχε θετικό αντίκτυπο στη Μέση Ανατολή;

Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος Γ’: «Πιστεύω ότι μια λύση που θα καθιέρωνε μια δίκαιη δομή για τους Κούρδους στη Μέση Ανατολή θα συνέβαλλε στη σταθερότητα της περιοχής.

»Πρώτα απ’ όλα, οι εχθροπραξίες θα έπαυαν. Οι δολιοφθορές θα σταματούσαν. Η άσκοπη αιματοχυσία θα σταματούσε.

»Αυτό φυσικά θα είχε θετική επίδραση και σε όλες τις άλλες γύρω συγκρούσεις, αλλά δεν σημαίνει ότι η επίλυση ενός προβλήματος θα λύσει αυτόματα το άλλο.

»Θα υπάρξουν κάποιες θετικές επιδράσεις, ωστόσο ως ανθρωπότητα πρέπει να σταματήσουμε να αναγνωρίζουμε τον νόμο του ισχυρού και να επιβεβαιώσουμε ότι ζούμε σε έναν κόσμο όπου επικρατεί η δικαιοσύνη. Ο καθένας έχει τη δική του δύναμη και τα δικά του δικαιώματα.

Ο ρόλος των θρησκευτικών ηγετών

Ερώτηση: Ποια είναι η άποψή σας για τον ρόλο των θρησκευτικών ηγετών στις προσπάθειες για λύση; Δεν γνωρίζουμε πλήρως την κατάσταση μεταξύ των Τουρκοκυπρίων, ωστόσο στην Τουρκία υπάρχουν πολλοί διακεκριμένοι Μουσουλμάνοι μελετητές και θρησκευτικοί ηγέτες που υποστηρίζουν πρωτοβουλίες ειρήνης, μαζί με Αλεβίτες πρεσβύτερους που τηρούν την ίδια στάση. Στο πλαίσιο του Κυπριακού, τι μπορείτε να πείτε για τη δυνατότητα οι θρησκευτικοί ηγέτες να αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη; Ως θρησκευτικός ηγέτης, απευθυνόμενος τόσο στην Τουρκία όσο και στην Κύπρο, έχετε συγκεκριμένες προτάσεις ή ένα μήνυμα που επιθυμείτε να μεταφέρετε;

Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος Γ’: «Οι θρησκευτικοί ηγέτες διαθέτουν έναν ηθικό κώδικα που προέρχεται από την πίστη μας στον Θεό.

»Παρά τις διαφορές στις ατομικές πεποιθήσεις, αυτός ο ηθικός κώδικας περιέχει πολλές ομοιότητες και μπορεί να δείξει σεβασμό σε κάθε άτομο και στην ελευθερία του.

»Το πρόβλημα στην Κύπρο και στην Τουρκία είναι ότι οι θρησκευτικοί ηγέτες γίνονται όργανα του πολιτικού καθεστώτος και επομένως δεν μπορούν να εκφραστούν ελεύθερα.

»Δεν είναι σε θέση να εκπληρώσουν τις φιλοδοξίες που προκύπτουν από την πίστη τους.

»Ακολουθούν ορισμένες εντολές σχετικά με αυτό το θέμα, και παρόλο που προηγουμένως πραγματοποιήσαμε κάποιες συναντήσεις εδώ μεταξύ εκπροσώπων των Μουσουλμάνων στην Κύπρο και του Αρχιεπισκόπου, καθώς και άλλων δογμάτων που ζουν εδώ, αυτός ο διάλογος δεν έχει προχωρήσει και τα τελευταία χρόνια έχει σταματήσει, λόγω της παρέμβασης των κατοχικών δυνάμεων.

»Πιστεύω ότι ο κόσμος θα ήταν εν ειρήνη εάν επιτρεπόταν στους θρησκευτικούς ηγέτες να εκφράζουν ελεύθερα τις πεποιθήσεις τους χωρίς παρέμβαση, αλλά δυστυχώς, δεν τους επιτρέπεται να το κάνουν».

Μήνυμα στον Αμπντουλάχ Οτσαλάν και το μέλλον της Κύπρου

Ερώτηση: Έχουμε μόνο δύο τελικές ερωτήσεις. Πρώτον, ποιο είναι το μήνυμά σας προς τον Αμπντουλάχ Οτσαλάν;

Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος Γ’: «Εκτιμώ την αξία του αγώνα του για τον λαό του επί πολλά χρόνια, και του εύχομαι μεγαλύτερη υπομονή, ώστε αυτές οι δυσκολίες να ξεπεραστούν και ώστε μια μέρα όλες οι προσπάθειές του να αναγνωριστούν από τον κόσμο».

Ερώτηση: Κατά την άποψή σας, πώς πρέπει να είναι το μέλλον της Κύπρου, τι είδους χώρα επιθυμείτε να γίνει η Κύπρος για τα παιδιά που θα μεγαλώσουν εδώ;

Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος Γ’: «Το έχω πει και πριν. Όπως όλοι οι άλλοι Ευρωπαίοι, έτσι και οι άνθρωποι της Κύπρου πρέπει να απολαμβάνουν ορισμένες ελευθερίες.

»Αυτές είναι ευρωπαϊκές ελευθερίες, ατομικές ελευθερίες. Όταν όλοι έχουν τα δικαιώματά τους, είτε είναι Έλληνες, είτε Αρμένιοι, είτε Τούρκοι, αλλά όταν έχουν αυτά τα δικαιώματα ως μόνιμοι νόμιμοι κάτοικοι της Κύπρου, δεν θα φοβούνται ο ένας τον άλλον και θα ζήσουν ως ελεύθεροι άνθρωποι.

»Αυτό είναι το όραμά μας για την Κύπρο.

»Η Κύπρος πρέπει να είναι μια ελεύθερη χώρα με όλες τις δημοκρατικές διαδικασίες που υπάρχουν αλλού και με όλα τα δικαιώματα που κατέχουν όλοι οι άλλοι Ευρωπαίοι».

Ερώτηση: Σας ευχαριστώ. Αν υπάρχει κάτι που δεν έχω ρωτήσει, ή αν υπάρχει κάτι άλλο που θα θέλατε να προσθέσετε στο πλαίσιο της συνέντευξής μας, παρακαλώ μη διστάσετε να το κάνετε…

Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος Γ’: «Αν και ζούμε στον εικοστό πρώτο αιώνα, πιστεύω ότι ο νόμος του ισχυρού εξακολουθεί να επικρατεί.

»Εάν πρόκειται να επιβιώσουμε σε έναν τέτοιο τόπο, πρέπει να προετοιμαστούμε και να έχουμε επαρκείς άμυνες και τα μέσα να αντισταθούμε. Δεν ζούμε σε έναν ιδανικό κόσμο.

»Οι αξίες και οι αρχές που συζητήσαμε νωρίτερα θα παραμείνουν έγκυρες.

»Γι’ αυτό, αν και επιθυμούμε μια ειρηνική λύση, πρέπει τουλάχιστον να στοχεύσουμε στη δημιουργία μιας αμυντικής ασπίδας στην Κύπρο, ώστε οι κατοχικές δυνάμεις να καταλάβουν ότι θα αντιμετωπίσουν αντίσταση και δυσκολίες, και ότι η παραμονή ή η αποχώρησή τους θα έχει κόστος γι’ αυτές».